Mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian là mệnh đề phụ (subordinate clause) được dùng để chỉ thời điểm một việc gì đó xảy ra. Mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian thường được bắt đầu bởi các liên từ chỉ thời gian như when, before, after, as, by the time, while, until, as soon as, since, no sooner than, as long as,…
Lưu ý: Mệnh đề trạng ngữ là một mệnh đề phụ, vì thế mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian không thể đứng một mình mà phải luôn đi kèm với một mệnh đề chính.
Ví dụ:
- Before I go to work, I always have a cup of coffee. (Trước khi tôi đi làm, tôi luôn uống một tách cà phê.)
- She will call you when she arrives. (Cô ấy sẽ gọi cho bạn khi cô ấy đến.)
- After they finished dinner, they watched a movie. (Sau khi ăn tối xong, họ đã xem một bộ phim.)
Vị trí của mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian
Về vị trí, mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian có thể đứng đầu câu (trước mệnh đề chính), hoặc cuối câu (sau mệnh đề chính). Khi mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian đứng đầu câu, mệnh đề này thường được ngăn cách với mệnh đề chính bằng một dấu phẩy “,”.
Ví dụ:
- When the cat’s away, the mice will play. (Khi mèo vắng nhà, chuột tha hồ quậy.)
- I will clean the house after I finish my homework. (Tôi sẽ dọn dẹp nhà cửa sau khi tôi làm xong bài tập về nhà.)
Sự phối hợp giữa động từ trong mệnh đề chính và mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian
Khi sử dụng mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian, người học phải chú ý đến sự tương xứng giữa mệnh đề trạng ngữ và mệnh đề chính. Điều đó có nghĩa là, thì của mệnh đề trạng ngữ và mệnh đề chính phải phù hợp với nhau. Ví dụ, nếu mệnh đề trạng ngữ sử dụng thì hiện tại đơn, thì mệnh đề chính có thể sử dụng thì tương lai đơn hoặc tương lai hoàn thành.
Ví dụ:
- When she finishes work (hiện tại đơn), she will go home (tương lai đơn).(Khi cô ấy làm xong việc, cô ấy sẽ về nhà.)
- After he had finished his homework (quá khứ hoàn thành), he went to bed (quá khứ đơn).(Sau khi anh ấy làm xong bài tập về nhà, anh ấy đã đi ngủ.)
Rút gọn mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian
Điều kiện rút gọn mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian:
- Chủ ngữ của mệnh đề chỉ thời gian và chủ ngữ của mệnh đề chính cùng chỉ một đối tượng.
- Mệnh đề chính và mệnh đề chỉ thời gian được liên kết với nhau sử dụng liên từ nối.
Quy tắc rút gọn:
Bước 1: Lược bỏ chủ ngữ của mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian. Trong trường hợp chủ ngữ của mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian là danh từ riêng, đem danh từ riêng đó thành chủ ngữ của mệnh đề chính.
Bước 2: Tùy vào cụm động từ trong câu sẽ được chia thành 2 trường hợp.
- Trường hợp 1: Nếu có động từ “to be” trong câu – kể cả động từ “to be” đóng vai trò là động từ chính hoặc động từ “to be” đóng vai trò như là một phần của các thì tiếp diễn, câu bị động → Tiến hành lược bỏ động từ “to be”.
- Trường hợp 2: Nếu không có động từ “to be” trong câu → Tiến hành chuyển động từ chính thành dạng V-ing.
Ví dụ:
-
While she was waiting for the bus, she read a book. → While waiting for the bus, she read a book. (Trong khi chờ xe buýt, cô ấy đã đọc một cuốn sách.)
-
After he finished his work, he went home. → After finishing his work, he went home. (Sau khi làm xong việc, anh ấy đã về nhà.)
