Staph là tên viết tắt của Staphylococcus, một loại vi khuẩn thường trú trên da và niêm mạc của người và động vật. Staphylococcus là cầu khuẩn gram dương, có đường kính khoảng 1 micromet, thường tụ tập thành từng cụm, hình thái giống chùm nho. Hầu hết các loại staph đều vô hại, nhưng một số chủng có thể gây ra nhiễm trùng từ nhẹ đến nặng.
Vi khuẩn staph có mặt ở khắp mọi nơi trong môi trường tự nhiên. Chúng có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm trùng, qua tiếp xúc với các bề mặt bị ô nhiễm hoặc qua không khí. Nhiễm trùng Staph thường xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua vết cắt, vết trầy xước hoặc vết thương hở trên da.
Có nhiều loại vi khuẩn staph khác nhau. Loại phổ biến nhất gây bệnh ở người là Staphylococcus aureus, thường được gọi là tụ cầu vàng. Staphylococcus aureus có thể gây ra nhiều loại nhiễm trùng, bao gồm:
-
Nhiễm trùng da: Như mụn nhọt, chốc lở, viêm mô tế bào. Biểu hiện thường thấy là các ổ áp xe, mụn nhỏ, chốc lở trên da. Bệnh nhiễm khuẩn da do tụ cầu hay xuất hiện vào mùa nóng, trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh chính là đối tượng thường gặp.
-
Ngộ độc thực phẩm: Xảy ra khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm tụ cầu. Nguyên nhân chủ yếu là do quá trình chế biến và bảo quản thực phẩm không đảm bảo vệ sinh. Tụ cầu nhiễm trực tiếp vào thực phẩm thông qua người chế biến, đặc biệt là khi hắt hơi hoặc tay có vết thương hở.
-
Nhiễm trùng huyết: Một tình trạng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng, xảy ra khi vi khuẩn staph xâm nhập vào máu. Khi máu bị nhiễm khuẩn, các vi khuẩn tụ cầu dễ dàng di chuyển đến các nội tạng như gan, phổi, não, tủy,…gây ra các ổ áp-xe tại những cơ quan này.
-
Viêm phổi: Nhiễm trùng phổi có thể gây khó thở và ho.
-
Viêm nội tâm mạc: Nhiễm trùng lớp lót bên trong của tim.
-
Viêm xương khớp: Nhiễm trùng xương hoặc khớp.
Hình ảnh vi khuẩn tụ cầu vàng dưới kính hiển vi.
Một số chủng Staphylococcus aureus đã phát triển khả năng kháng lại nhiều loại kháng sinh, bao gồm cả methicillin. Những chủng này được gọi là Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA). MRSA có thể khó điều trị hơn và có thể gây ra nhiễm trùng nghiêm trọng.
Việc phòng ngừa nhiễm trùng staph bao gồm rửa tay thường xuyên, vệ sinh vết thương đúng cách và tránh tiếp xúc gần với người bị nhiễm trùng.
Vi khuẩn tụ cầu có thể gây ra nhiều loại nhiễm trùng da khác nhau.