Pịa, hay còn gọi là nặm pịa, là món ăn truyền thống của người Thái đen ở vùng Tây Bắc Việt Nam. “Nặm” trong tiếng Thái có nghĩa là “canh”, còn “pịa” chỉ phần chất dịch sối sục trong ruột non của động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê, được coi là phân non. Tùy vào loại động vật mà có nặm pịa dê, nặm pịa bò, nặm pịa trâu,…
Pịa, thành phần chính của món ăn, là thứ khiến nhiều người e ngại. Nó được lấy từ phần ruột non chứa dịch tiêu hóa của động vật, nơi thức ăn đang được phân hủy. Người Thái quan niệm phần dịch này chứa tinh túy của thức ăn, được coi là bổ dưỡng. Món nặm pịa không phải lúc nào cũng có, thường chỉ được chế biến trong các dịp đặc biệt như đám đình, lễ hội, cưới hỏi hoặc dùng để tiếp đãi khách quý.
Để chế biến nặm pịa, người ta lấy phần dịch trong ruột non, sau đó ninh xương, thịt, sườn cùng lục phủ ngũ tạng của động vật cho đến khi mềm nhừ. Pịa được trộn với tiết đông, rau thơm, hạt mắc khén, tỏi, ớt và gia vị đặc trưng của người Thái như mật ong và lá đắng.
Nặm pịa được ăn nóng kèm rau sống. Mùi vị của món ăn này khá đặc biệt, với vị đắng nhẹ, mùi mắc khén nồng, kết hợp với vị ngọt béo của nội tạng động vật. Nhiều người cho rằng phải vượt qua được cảm giác ban đầu mới có thể thưởng thức được hương vị độc đáo của món ăn. Nặm pịa được xem là một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Thái đen, thể hiện sự gắn bó với thiên nhiên và lối sống truyền thống.
