Stafylokokken (stafylokok) zijn bacteriën die vaak op de huid en slijmvliezen van mens en dier voorkomen. Deze bolvormige bacteriën, ongeveer 1 micrometer groot, clusteren samen als druiventrossen. De meeste stafylokokken zijn onschuldig, maar sommige soorten kunnen milde tot ernstige infecties veroorzaken.
Stafylokokken komen overal in de natuur voor. Ze verspreiden zich via direct contact met een besmet persoon, via besmette oppervlakken of door de lucht. Een stafylokokkeninfectie ontstaat vaak wanneer de bacteriën het lichaam binnendringen via een snee, schaafwond of open wond.
Er zijn verschillende soorten stafylokokken. De meest voorkomende ziekteverwekker bij mensen is Staphylococcus aureus, ook wel bekend als de gouden stafylokok. Deze bacterie kan diverse infecties veroorzaken, waaronder:
- Huidinfecties: zoals steenpuisten, impetigo en cellulitis. Veelvoorkomende symptomen zijn abcessen, kleine puistjes en blaasjes op de huid. Huidinfecties door stafylokokken komen vaker voor in de zomer, vooral bij jonge kinderen en baby’s.
- Voedselvergiftiging: dit ontstaat door het eten van besmet voedsel. De belangrijkste oorzaak is onhygiënische voedselbereiding en -bewaring. Stafylokokken komen direct in voedsel terecht via de bereider, vooral bij niezen of via open wondjes aan de handen.
- Bloedvergiftiging (sepsis): een ernstige, mogelijk levensbedreigende aandoening die optreedt wanneer stafylokokken in de bloedbaan terechtkomen. Via de bloedbaan kunnen de bacteriën zich verspreiden naar organen zoals lever, longen, hersenen en beenmerg, waar ze abcessen kunnen veroorzaken.
- Longontsteking: een longinfectie die kan leiden tot kortademigheid en hoesten.
- Endocarditis: een infectie van de binnenwand van het hart.
- Osteomyelitis: een infectie van het bot of de gewrichten.
Gouden stafylokokken bacteriën onder een microscoop.
Sommige stammen van Staphylococcus aureus zijn resistent geworden tegen verschillende antibiotica, waaronder methicilline. Deze stammen worden methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) genoemd. MRSA is moeilijker te behandelen en kan ernstige infecties veroorzaken.
Het voorkomen van stafylokokkeninfecties omvat regelmatig handen wassen, wondjes goed schoonmaken en nauw contact met besmette personen vermijden.
Stafylokokken kunnen verschillende huidinfecties veroorzaken.