De introductie van vast voedsel is een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van een baby. Het aanvullen van voeding met vast voedsel draagt bij aan de algehele fysieke en mentale ontwikkeling. Maar wat is vast voedsel precies? Vast voedsel is voedsel met een dikkere consistentie dan moedermelk of flesvoeding, speciaal bereid voor het nog onvolgroeide spijsverteringsstelsel van baby’s. Het levert essentiële voedingsstoffen die bijdragen aan een gezonde groei en de ontwikkeling van goede eetgewoonten.
Baby’s kunnen starten met vast voedsel tussen de 4 en 6 maanden oud, afhankelijk van hun gewichtstoename en individuele ontwikkeling. Voor 4 maanden is het spijsverteringsstelsel van een baby nog niet in staat om iets anders dan melk te verwerken. Na 6 maanden is moedermelk of flesvoeding alleen niet meer voldoende om aan de groeiende behoefte aan voedingsstoffen te voldoen. Het toevoegen van vast voedsel is dan cruciaal.
Vast voedsel biedt niet alleen voeding, maar helpt ook bij de ontwikkeling van de kaak- en tongspieren, wat de latere spraakontwikkeling ondersteunt. Tegelijkertijd leert de baby kauwen en slikken, ontwikkelt zelfstandigheid bij het eten en vormt gezonde eetgewoonten.
Het is normaal dat baby’s kokhalzen tijdens het eten van vast voedsel. Dit is een natuurlijke en veilige reflex die helpt om te grote of ongeschikte voedselbrokken uit de luchtwegen te houden en verstikking te voorkomen. De kokhalsreflex bij baby’s (jonger dan 12 maanden) vindt plaats vooraan op de tong, in tegenstelling tot bij volwassenen waar dit achterin de keel plaatsvindt. Daardoor kokhalzen baby’s gemakkelijker. Kokhalzen is ook een manier waarop baby’s leren omgaan met voedsel in hun mond. Na een paar keer kokhalzen, leren ze om alleen kleine, hapklare brokken door te slikken.
Kauwen is een combinatie van tong- en mondspierbewegingen om voedsel te vermalen en kleiner te maken. Tanden zijn slechts één van de hulpmiddelen bij het kauwen. Daarom is het belangrijk om de kauwreflex te stimuleren vanaf ongeveer 6-7 maanden, wanneer deze reflex begint te ontwikkelen, ook al heeft de baby dan nog geen of weinig tanden. Het tandvlees is in deze fase het beste hulpmiddel om te oefenen met kauwen. Veel mensen denken dat het tandvlees van een baby te zacht is, maar in werkelijkheid kan het tandvlees veel soorten vast voedsel net zo goed verwerken als een volwassene met een volledig gebit.
Ouders moeten geduldig en kalm zijn bij het introduceren van vast voedsel. Begin langzaam, met zoete smaken, dunne consistenties, kleine hoeveelheden en één tot vier voedselgroepen. Kies voor kant-en-klare babyvoeding met alle benodigde voedingsstoffen of maak zelf voeding met de vier voedselgroepen.
Baby’s zijn goede imitators. Om een baby te leren kauwen, moeten ouders regelmatig voordoen hoe ze zelf voedsel kauwen. Door observatie zal de baby geleidelijk de gewoonte ontwikkelen om te kauwen en zelf te oefenen. Om de baby goed te laten observeren, is het belangrijk om verschillende soorten voedsel apart aan te bieden en te vermijden om voedsel te snel te mengen of de textuur te veranderen. Als ouders bijvoorbeeld vaak groene groenten eten, maar steeds wisselen tussen broccoli en wortels, kan de baby het voedsel dat gekauwd wordt niet goed identificeren en ontstaat er verwarring over wat er gekauwd moet worden.
De beste manier om een baby te leren kauwen is door hem of haar zelf voedsel te laten pakken en in de mond te stoppen. Door contact met voedsel leert de baby de hardheid en zachtheid herkennen en de mondopening en kauwkracht aanpassen. Voordat de baby zelf gaat kauwen, kunnen ouders voordoen hoe het moet en de baby aanmoedigen om te volgen. Het leren kauwen moet geleidelijk gebeuren, met steeds moeilijkere texturen en verschillende soorten voedsel, zodat de baby leert om verschillende dingen te kauwen.
