Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij iemand ervoor zorgt dat een ander aan zijn of haar eigen waarneming, geheugen en geestelijke gezondheid gaat twijfelen. De term is afkomstig van het toneelstuk “Gas Light” uit 1938, waarin een man zijn vrouw manipuleert totdat ze gelooft dat ze gek aan het worden is. In het stuk dimt de man steeds de gaslampen en ontkent vervolgens dat hij dit heeft gedaan, waardoor de vrouw aan haar eigen waarneming gaat twijfelen.
Sindsdien wordt de term “gaslighting” door psychologen, criminologen en juristen gebruikt om een schadelijke vorm van manipulatie te beschrijven. Gedreven door de wens om anderen te controleren, ondermijnt de gaslighter het zelfvertrouwen van het slachtoffer door hem of haar constant te laten twijfelen aan zijn of haar geheugen, geestelijke gezondheid, intelligentie en eigenwaarde.
Ze kunnen zelfs zover gaan dat ze bijvoorbeeld spullen in huis verplaatsen en vervolgens ontkennen dat ze dit hebben gedaan om de paranoia en zelf-twijfel van het slachtoffer te voeden. Gaslighting is meer dan alleen domheid, onhandigheid of slechte communicatie. Het is een bewuste strategie, soms aangeleerd en gebruikt om anderen te controleren en te ondermijnen.
Gaslighting gaat veel verder dan het niet kunnen accepteren van een ander standpunt. Het is een doelbewuste poging om anderen te domineren en verantwoordelijkheid voor wangedrag te ontlopen door het slachtoffer persoonlijk aan te vallen. Gaslighting is een ernstige vorm van psychisch misbruik die verwoestende gevolgen kan hebben voor de geestelijke gezondheid en het welzijn van het slachtoffer.
