Autisme, ook wel autismespectrumstoornis (ASS) genoemd, is een ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door problemen met sociale communicatie en interactie, en repetitief of stereotiep gedrag. Symptomen beginnen in de vroege kindertijd en kunnen verergeren als er geen tijdige interventie plaatsvindt.
Er zijn twee hoofdtypen autisme:
- Vroegkinderlijk autisme: Deze vorm van autisme ontwikkelt zich vanaf de geboorte tot de leeftijd van 3 jaar. Een kenmerkend symptoom is een ontwikkelingsachterstand.
- Atypisch autisme: Kinderen ontwikkelen zich normaal in de periode van 12 tot 30 maanden. Daarna stopt de ontwikkeling plotseling of verliezen ze vaardigheden die ze eerder hadden geleerd.
Is autisme een ziekte?
Nee. Autisme is geen ziekte, maar een andere manier waarop je hersenen werken. Het is aangeboren. Autisme is geen medische aandoening die kan worden genezen, maar mensen met autisme hebben wel behoefte aan emotionele en fysieke ondersteuning.
Syndroom van het fragiele X-chromosoom en zeldzame genetische veranderingen spelen een rol bij ongeveer 10-20% van de gevallen.
Verschillende vormen van autisme
- Syndroom van Asperger
Het syndroom van Asperger is een ontwikkelingsstoornis die de sociale communicatie en interactie beïnvloedt. Kinderen met Asperger hebben vaak een gemiddelde of bovengemiddelde intelligentie en geen taalproblemen.
Vroege tekenen van Asperger zijn onder andere: geen oogcontact maken tijdens een gesprek, zelfs niet met ouders. In sociale situaties voelen ze zich ongemakkelijk en weten ze niet hoe ze moeten reageren als iemand hen benadert of met hen praat.
Vroege diagnose en interventie door een arts kan helpen bij het beheersen van de emotionele problemen.
- Autistische stoornis
Een autistische stoornis is een aandoening die cognitie, taal en sensorische verwerking beïnvloedt, en gepaard gaat met gedragsproblemen. De stoornis wordt veroorzaakt door genetische afwijkingen die de hersenstructuur en neurochemie veranderen, met name in de frontale kwab, het cerebellum en de temporale kwab.
De oorzaak van autisme is nog onbekend. Uit onderzoek blijkt echter dat erfelijkheid in 25% van de gevallen een rol speelt. Omgevingsfactoren, zoals stress binnen het gezin, psychologische factoren en neurobiologische aandoeningen zoals epilepsie, kunnen ook bijdragen.
- Pervasieve ontwikkelingsstoornis niet anderszins omschreven (PDD-NOS)
PDD-NOS is een ontwikkelingsstoornis die de groei en ontwikkeling van de hersenen beïnvloedt. Artsen beschouwen PDD-NOS als een vorm van atypisch autisme.
Volgens het Centrum voor Ziektebestrijding heeft 1 op de 68 kinderen PDD-NOS. Wereldwijd heeft 6 op de 1000 volwassenen deze stoornis.
PDD-NOS vereist zowel fysieke als psychologische therapie.
Veelvoorkomende symptomen van autisme
- Symptomen van autisme bij kinderen
Kinderen met autisme vertonen vaak de volgende symptomen:
- Emotioneel: Maken geen contact met ouders, vermijden oogcontact en hebben moeite om vreemden van bekenden te onderscheiden. Op school zijn ze vaak teruggetrokken en hebben ze weinig interactie met anderen.
- Gedrag: Spelen herhaaldelijk met hetzelfde speelgoed, genieten van zelfgemaakte geluiden en negeren verbale instructies. Sommige kinderen vertonen zelfbeschadigend gedrag.
- Taal: Late taalontwikkeling, eenvoudige of betekenisloze spraak, en soms onverstaanbaar gemompel.
- Symptomen van autisme bij volwassenen
Volwassenen met autisme kunnen de volgende symptomen ervaren:
2.1 Sociale relaties:
- Problemen met sociale interactie, onnatuurlijke lichaamstaal en het gebruik van onzinnige taal.
- Gebrek aan empathie en de neiging om altijd gelijk te willen hebben.
- Moeite met het vormen van vriendschappen.
- Weinig interesse in anderen.
2.2 Dagelijkse activiteiten:
- Langzame leercurve en lage productiviteit.
- Moeite met het starten en onderhouden van gesprekken.
- Repetitief gedrag en gemompel.
- Onbegrip voor figuurlijk taalgebruik.
2.3 Gedrag:
- Focussen op details in plaats van het geheel.
- Rigide en inflexibel gedrag.
- Obsessie met specifieke onderwerpen.
Oorzaken en risicofactoren van autisme
De oorzaak van autisme is nog onbekend. Mogelijke factoren zijn:
- Erfelijkheid: Genetische factoren die de hersenen beïnvloeden en een familiegeschiedenis van autisme (ongeveer 20%).
- Zwangerschap: Stress of blootstelling aan schadelijke stoffen (alcohol, tabak) tijdens de zwangerschap.
- Overige factoren: Omgeving, gezin, gerelateerde ziekten.
Risicofactoren voor autisme:
- Ouderlijke leeftijd van 35 jaar of ouder.
- Vroeggeboorte.
- Complicaties tijdens de bevalling.
- Laag geboortegewicht.
Wanneer naar de dokter?
- Bij kinderen:
- Geen reactie op glimlachen of vrolijke gezichtsuitdrukkingen.
- Geen imitatie van geluiden of gezichtsuitdrukkingen.
- Niet wijzen na 14 maanden.
- Geen enkel woord spreken na 16 maanden.
- Geen twee-woord zinnen spreken na 24 maanden.
- Verlies van taal- of sociale vaardigheden op elke leeftijd.
- Bij volwassenen:
- Extreme focus op één ding, desinteresse in anderen en sociale isolatie.
- Repetitief, rigide en inflexibel gedrag.
- Obsessie met een specifiek onderwerp, negeren van gesprekken en mompelen.
Complicaties van autisme
- ADHD: Kan leiden tot agressie, sociale problemen en verslaving.
- Dyslexie: Problemen met lezen, schrijven, spellen en rekenen.
- Angst: Negatieve impact op de gezondheid door piekeren en overdrijven.
- Depressie: Kan leiden tot controleverlies over gedrag.
- Epilepsie: Aanvallen veroorzaakt door abnormale hersenactiviteit. 70% van de gevallen kan met medicatie worden behandeld.
Diagnose van autisme
Voor de diagnose van autisme stelt de arts vragen over de medische geschiedenis en symptomen, en gebruikt vragenlijsten om de juiste behandeling te bepalen.
Is autisme te genezen?
Nee. Autisme is een aangeboren aandoening die levenslang duurt. Er is geen genezing. Behandeling richt zich op psychotherapie en medicatie.
Behandeling van autisme
- Psychotherapie: Liefde en steun van familie en vrienden zijn essentieel. Regelmatig praten kan helpen bij het verminderen van stress.
- Medicatie: Er is geen specifieke medicatie voor autisme. Medicijnen tegen angst, depressie en epilepsie kunnen worden gebruikt om gedrag te reguleren.
Preventie van autisme
Autisme kan niet worden voorkomen, maar het risico kan worden verminderd door:
- Een gezonde levensstijl: Regelmatige medische controles, gezonde voeding en lichaamsbeweging.
- Aandacht voor fysieke en mentale gezondheid: Stressreductie en ontspanning.
- Voorzichtig medicijngebruik: Raadpleeg een arts voordat u medicijnen gebruikt, vooral tijdens de zwangerschap.
- Geen alcoholgebruik: Alcohol is schadelijk tijdens de zwangerschap.
Veelgestelde vragen over autisme
- Kan autisme vanzelf overgaan?
Nee. Autisme is aangeboren en levenslang. Behandeling richt zich op psychotherapie en medicatie.
- Is autisme gevaarlijk?
Ja. Onbehandeld autisme kan een negatieve impact hebben op het dagelijks leven, werk en relaties. Bij kinderen kan het leiden tot spraak- en ontwikkelingsachterstand en agressief gedrag.
- Waar kan ik terecht voor autisme? Welk ziekenhuis?
De afdeling Psychiatrie van het Tâm Anh Ziekenhuis in Ho Chi Minhstad beschikt over een team van ervaren specialisten die gespecialiseerd zijn in de diagnose en behandeling van autisme.
Het ziekenhuis biedt ook uitstekende patiëntenzorg en ondersteuning tijdens het diagnose- en behandelproces.