Een maansverduistering is een astronomisch verschijnsel dat optreedt wanneer de zon, de aarde en de maan op één lijn staan, of bijna op één lijn, met de aarde tussen de zon en de maan. De aarde blokkeert dan het zonlicht dat op de maan valt, waardoor een maansverduistering ontstaat. Afhankelijk van de positie van de maan ten opzichte van de schaduw van de aarde, kan een maansverduistering totaal of gedeeltelijk zijn.
Wanneer de maan volledig in de kernschaduw (umbra) van de aarde staat, kan er geen direct zonlicht op de maan vallen. Dit wordt een totale maansverduistering genoemd.
Tijdens een totale maansverduistering is het enige licht dat we van de maan zien, licht dat door de aardatmosfeer wordt afgebogen. Door de Rayleighverstrooiing van licht met kortere golflengten, heeft dit licht een rode kleur. Daarom wordt een totale maansverduistering ook wel een “bloedmaan” genoemd. Dit verschijnsel zorgt voor een bijzonder schouwspel aan de nachtelijke hemel.
Een gedeeltelijke maansverduistering vindt plaats wanneer de zon, de aarde en de maan niet precies op één lijn staan. Slechts een deel van de maan bevindt zich dan in de schaduw van de aarde, terwijl het andere deel nog steeds direct zonlicht ontvangt. De maan lijkt dan gedeeltelijk bedekt door de schaduw van de aarde.
Een gedeeltelijke maansverduistering kan plaatsvinden vóór en na een totale maansverduistering, wanneer de hemellichamen de uitlijning naderen of net verlaten. De maximale duur van een totale maansverduistering is 104 minuten, terwijl een gedeeltelijke maansverduistering maximaal ongeveer 6 uur kan duren.
Naast totale en gedeeltelijke maansverduisteringen bestaat er ook een penumbrale maansverduistering. Dit gebeurt wanneer de maan door de bijschaduw (penumbra) van de aarde beweegt. Het maanlicht wordt dan zwakker, maar de maan blijft zichtbaar. Dit verschijnsel is echter moeilijk met het blote oog waar te nemen. Het verschil in helderheid van de maan tijdens een penumbrale maansverduistering is erg klein en wordt gemakkelijk over het hoofd gezien als er niet goed wordt opgelet.
