Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij het slachtoffer aan zijn of haar eigen waarneming, geheugen en geestelijke gezondheid gaat twijfelen. De dader liegt regelmatig, ontkent de waarheid, verdraait informatie en laat het slachtoffer zich afvragen of hij of zij “gek” aan het worden is. Dit proces vindt geleidelijk, subtiel en onmerkbaar plaats, waardoor het slachtoffer langzaam het zelfvertrouwen verliest en gemakkelijk te controleren wordt.
Volgens de American Psychological Association (APA) is gaslighting het gebruik van onjuiste of misleidende informatie om iemand psychologisch te manipuleren, waardoor die persoon angstig, onzeker en wantrouwend wordt tegenover zichzelf. Deze twijfel zorgt ervoor dat het slachtoffer onzeker wordt en gemakkelijk beïnvloedbaar is door anderen.
3 Fasen van Gaslighting
- Twijfel: Het slachtoffer begint te twijfelen aan zijn of haar eigen beslissingen en capaciteiten door de woorden en daden van de dader.
- Verdediging: Zodra het probleem wordt herkend, probeert het slachtoffer zichzelf te beschermen door zich te verzetten of zijn of haar capaciteiten te bewijzen, maar dit is vaak niet effectief.
- Depressie: Het slachtoffer raakt gedesoriënteerd, voelt zich verloren en kan negatieve gedachten en depressieve gevoelens ontwikkelen.
10 Tekenen van Gaslighting
- Regelmatig liegen: De dader liegt vaak en verdraait de waarheid om het slachtoffer in verwarring te brengen en zijn of haar zelfvertrouwen te ondermijnen.
- Ontkennen van wangedrag: Wanneer de dader wordt betrapt, zal hij of zij zijn of haar gedrag ontkennen en het slachtoffer de schuld geven van “verkeerd herinneren” of “te gevoelig” zijn.
- Aanvallen van dierbare zaken: De dader gebruikt dingen die het slachtoffer dierbaar zijn om hem of haar te kwetsen en het zelfvertrouwen te ondermijnen.
- Ondermijnen van eigen mening: Het slachtoffer verliest geleidelijk zijn of haar eigen gedachten, handelingen en meningen en gaat steeds meer lijken op de dader.
- Gebruik van manipulatieve taal: De dader gebruikt voortdurend vleiende, loze of dreigende taal om het slachtoffer te manipuleren.
- Wapenstilstand als wapen: De dader gebruikt lieve woorden om het slachtoffer te sussen na betrapt te zijn, maar het werkelijke doel is om het vertrouwen terug te winnen en de manipulatie voort te zetten.
- Verwarring creëren: De dader creëert chaos, waardoor het slachtoffer gedesoriënteerd raakt en op hem of haar moet vertrouwen voor stabiliteit.
- Constant de schuld geven: De dader zoekt altijd manieren om het slachtoffer de schuld te geven, waardoor die persoon de schuld op zich neemt, zelfs als hij of zij onschuldig is.
- Het slachtoffer laten denken dat hij of zij gek is: De dader maakt misbruik van de verwarring van het slachtoffer om hem of haar te laten denken dat hij of zij gek is, waardoor het moeilijk wordt om hulp te zoeken.
- Beweren dat iedereen liegt: De dader isoleert het slachtoffer door hem of haar te laten geloven dat iedereen om hen heen liegt.
Word Jij Gegaslight?
Gaslighting kan in elke relatie voorkomen. Als je vaak aan jezelf twijfelt, jezelf altijd de schuld geeft of merkt dat je mening onvoorwaardelijk verandert naar de mening van iemand anders, is het mogelijk dat je gegaslight wordt.
Omgaan met Gaslighting
- Herken de situatie: Identificeer wie je manipuleert en hoe ze dat doen.
- Zoek hulp: Praat met vrienden, familie of een professional in de geestelijke gezondheidszorg.
- Zorg voor jezelf: Verbeter je zelfzorg om te voorkomen dat je gemanipuleerd wordt.
Veelgestelde Vragen
Wat is Self-Gaslighting?
Self-gaslighting is wanneer iemand constant zijn of haar eigen gedachten en gevoelens ontkent en zichzelf in negatieve denkpatronen duwt zonder beïnvloed te worden door anderen.
Wat is Gaslighting in Familie, Relaties en op het Werk?
Gaslighting kan in elke relatie voorkomen, inclusief familie, liefdesrelaties en op het werk. In elke omgeving zal de dader verschillende tactieken gebruiken om het slachtoffer te manipuleren. Op de werkvloer kan de dader bijvoorbeeld een collega of leidinggevende zijn die zijn of haar macht of positie gebruikt om het slachtoffer te manipuleren.
Conclusie
Gaslighting is een gevaarlijke vorm van psychisch misbruik. Begrip van gaslighting is de eerste stap naar herkenning en het ermee omgaan. Als jij of een naaste hiermee te maken heeft, zoek dan hulp bij vertrouwde personen of een professional in de geestelijke gezondheidszorg.
