Verontwaardiging is een sterke emotie van woede, afschuw en boosheid. Het wordt vaak gevoeld als reactie op onrechtvaardigheid, wreedheid of een aantasting van morele waarden en overtuigingen. Deze gevoelens ontstaan meestal door het besef van onrecht, ongelijkheid of de schending van maatschappelijke normen.
De kunstenaar, denker en activist Ai Weiwei, geboren in 1957 in Peking, groeide op onder moeilijke omstandigheden. Zijn vader, de dichter Ai Qing, werd vervolgd door de Chinese communistische regering en verbannen naar een afgelegen westelijke provincie. Na de dood van Mao Zedong in 1976 werd hij echter geprezen als een groot dichter van het land. In 1981 verhuisde Ai Weiwei naar New York, waar hij beeldende kunst studeerde en zijn artistieke carrière begon. Hij bewonderde de “readymades” van Marcel Duchamp – alledaagse voorwerpen verheven tot kunstwerken – en hun impliciete kritiek op culturele waardesystemen. In 1993 keerde hij terug naar China toen hij hoorde dat zijn vader ziek was.
Een van Ai Weiwei’s bekendste werken, Dropping a Han Dynasty Urn (1995), combineert wat Ai “culturele readymades” noemt. Het werk documenteert hoe Ai Weiwei een 2000 jaar oude ceremoniële urn laat vallen en op de grond laat versplinteren. Dit artefact had niet alleen een aanzienlijke materiële waarde, maar ook een diepe symbolische en culturele betekenis. De Han-dynastie (206 v.Chr. – 220 n.Chr.) wordt beschouwd als de vormende periode van de Chinese beschaving, en het opzettelijk vernietigen van een iconisch beeld uit die tijd staat gelijk aan het wegwerpen van het gehele Chinese culturele erfgoed. Met dit werk begon Ai Weiwei antieke objecten te gebruiken als readymades, waarmee hij zijn scepsis uitte over hoe en door wie culturele waarden worden gecreëerd.
Sommigen waren verontwaardigd over dit werk en noemden het godslasterlijk. Ai Weiwei reageerde door te zeggen: “Voorzitter Mao zei ooit dat we alleen een nieuwe wereld kunnen bouwen als we de oude vernietigen.” Deze verklaring verwijst naar de wijdverbreide vernietiging van oude voorwerpen tijdens de Culturele Revolutie (1966-1976) in China en de opdracht om de Vier Ouden te vernietigen: oude gewoonten, oude cultuur, oude gebruiken en oude ideeën. Door de urn te laten vallen, verwerpt Ai Weiwei de maatschappelijke en culturele structuren die waarde creëren. Het gebruik van de antieke urn in Ai Weiwei’s werk veroorzaakte veel controverse, waarbij velen zich beledigd en “verontwaardigd” voelden door wat zij zagen als de vernietiging van cultureel erfgoed.
