Men gan cao là tình trạng các tế bào gan bị phá hủy hàng loạt do một tác nhân nào đó. Mức độ men gan càng cao thì mức độ tổn thương gan càng nghiêm trọng. Tình trạng này thường xuất hiện ở bệnh nhân viêm gan, các bệnh lý gan khác hoặc sử dụng một số loại thuốc làm tăng men gan, cũng như những người có thói quen uống rượu bia.
Men gan cao được chia thành 3 mức độ:
- Mức độ nhẹ: Men gan tăng
- Mức độ trung bình: Men gan tăng 5-10 lần so với mức bình thường.
- Mức độ nặng: Men gan tăng >10 lần so với mức bình thường.
Có nhiều nguyên nhân gây men gan cao như viêm gan, rượu bia, virus, bệnh sốt rét hoặc các bệnh liên quan đến đường mật. Trong đó, rượu bia là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.
Gan đóng vai trò chính trong việc loại bỏ độc tố của cơ thể và được coi là trung tâm chính cho chuyển hóa chất cồn, đồng thời cũng là cơ quan chủ yếu bị tổn thương bởi rượu. Chất độc khi vào cơ thể đều được gan xử lý. Các chỉ số sinh hóa đặc trưng của tổn thương gan do rượu thường bao gồm chỉ số GGT tăng rất cao, tỷ lệ AST/ALT > 2.
Mức độ men gan cao ở người uống rượu bia phụ thuộc vào liều lượng và chất lượng rượu bia được tiêu thụ. Khi men gan tăng do rượu, AST thường tăng 2 – 10 lần, trong khi ALT chỉ tăng nhẹ.
Việc sử dụng rượu bia nhiều trong giai đoạn này thường rất nguy hiểm do acetaldehyde, một chất độc hình thành từ việc sử dụng cồn, sẽ gây tổn thương nặng nề cho tế bào gan. Khi tế bào gan bị hủy hoại hàng loạt, người bệnh có thể bị viêm gan cấp, hôn mê gan và nguy cơ đe dọa tính mạng. Hơn nữa, nếu men gan cao không được điều trị, bệnh có thể phát triển thành viêm gan mãn tính, xơ gan, thậm chí là ung thư gan.
Nếu tình trạng này không được phát hiện và điều trị sớm, những hậu quả nguy hiểm có thể xảy ra bao gồm:
- Giảm tuổi thọ: Khi chỉ số AST tăng gấp đôi, nguy cơ tử vong sẽ tăng lên 32%. Nếu chỉ số này tăng hơn gấp đôi, nguy cơ tử vong có thể đạt tới 78%. Đối với ALT, sự gia tăng gấp đôi của chỉ số này sẽ làm tăng nguy cơ tử vong 21%, khi chỉ số tăng hơn gấp đôi, nguy cơ tử vong sẽ đạt 59%.
- Nếu tình trạng này kéo dài mà không được can thiệp điều trị, tình trạng men gan tăng cao có thể dẫn đến các biến chứng như xơ gan và u gan…
- Các bệnh lý khác: Men gan cao cũng là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm khác, có thể kể đến như viêm gan, viêm cơ, viêm thận mãn tính, nhồi máu cơ tim, động kinh hay viêm túi mật…
Các triệu chứng ban đầu của tình trạng men gan cao khá ít ỏi. Người bệnh sẽ có biểu hiện vàng da, đau đầu, mệt mỏi, chướng bụng hay đầy hơi. Nếu men gan tăng cao do bệnh lý gan cấp tính, các triệu chứng điển hình hơn như phát ban, ngứa ngáy, rối loạn tiêu hóa, nôn mửa và đau bụng có thể xuất hiện.
Do vậy, việc chủ động đi khám tại các cơ sở y tế uy tín là rất quan trọng để nhận được sự chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhằm phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Việc chẩn đoán và điều trị men gan cao cần dựa trên nguyên nhân, cơ chế của bệnh để từ đó đưa ra phương hướng điều trị phù hợp. Cụ thể:
- Nếu nguyên nhân do viêm gan virus, bệnh nhân cần được điều trị bằng thuốc kháng virus, thuốc giảm men gan và thuốc bảo vệ gan.
- Nếu nguyên nhân là do bệnh nhân uống nhiều rượu bia, bệnh nhân cần ngưng việc tiêu thụ đồ uống có cồn cũng như ngưng hút thuốc lá.
- Nếu nguyên nhân do tiếp xúc với chất độc hại như hóa chất công nghiệp, điều cần thiết là phải tránh xa các yếu tố này. Trong trường hợp không thể tránh khỏi tiếp xúc, việc trang bị các dụng cụ bảo hộ an toàn là cần thiết.
- Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên duy trì chế độ ăn uống hợp lý, tăng cường bổ sung hoa quả, rau xanh, tập luyện thể dục thường xuyên để nâng cao thể trạng.
Các dược liệu thiên nhiên có công dụng hỗ trợ phục hồi và bảo vệ gan hiện đang bán trên thị trường được nhiều người tin dùng, nhờ vào độ an toàn và hiệu quả của chúng. Tuy nhiên, sự thiếu hiểu biết dẫn đến việc một số người đã lựa chọn các dược liệu không rõ nguồn gốc để điều trị tình trạng men gan cao. Các sản phẩm này chưa được kiểm chứng về hiệu quả, gây ra nguy cơ quá liều và không mang lại tác dụng như mong muốn, làm tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.
