Rối loạn chức năng tiền đình trung ương bao gồm một loạt các bệnh lý, được định nghĩa là tình trạng tiền đình bất nguồn từ các vấn đề về não và thân não, thường xảy ra khi bộ phận tai phía trong cùng với não bộ gặp phải tổn thương khiến cho cơ thể mất đi khả năng duy trì sự tự cân bằng.
Hội chứng rối loạn tiền đình trung ương là 1 trong 2 dạng của chứng rối loạn tiền đình. Rối loạn tiền đình trung ương không quá nguy hiểm nhưng sẽ khiến cho người bệnh mệt mỏi, kiệt sức, làm việc kém năng suất và gián tiếp gây ra những sự cố ngoài ý muốn như tai nạn giao thông, tai nạn lao động do sự thiếu tập trung và lơ đễnh.
Rối loạn tiền đình trung ương thường xảy ra do các tổn thương ở nhân tiền đình tiểu não và thân não. Nhóm bệnh này có ít các triệu chứng, không rầm rộ như rối loạn tiền đình ngoại biên, thường ít gặp (chỉ chiếm từ 5 – 10% trong tổng số người mắc chứng rối loạn tiền đình) nhưng mức độ biến chứng của hội chứng này lại nguy hiểm tới tính mạng bệnh nhân hơn và rất khó để điều trị.
Nguyên nhân gây ra rối loạn tiền đình trung ương
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn tiền đình trung ương. Một số nguyên nhân điển hình thường gặp như:
Thiếu máu não
Do hệ thống động mạch mang máu đến nuôi não bị thiếu năng bởi tình trạng xơ vữa động mạch, huyết áp thấp hay thoái hóa cột sống cổ khiến cho mạch máu bị chèn ép dẫn đến não bộ không được cung cấp đủ lượng máu.
Thoái hóa cột sống cổ
Đối với một người bình thường, não vẫn nhận được lượng máu nhất định thông qua các động mạch và mạch máu đi qua vùng cổ. Những người bệnh bị thoái hóa đốt sống cổ, hình thành các gai xương, vôi hóa dây chằng hay mảng xơ vữa động mạch… làm hẹp diện tích của ống sống. Ở một số tư thế nhất định động mạch bị chèn ép khiến cho lượng máu đến não không đủ dẫn đến rối loạn tiền đình trung ương.
Viêm xoang
Khi một người bị viêm xoang, niêm mạc trong mũi sưng phồng và nhiễm khuẩn khiến chúng ta không thể hoặc rất khó khăn khi hít thở. Quá trình lấy khí của tai cũng bị bị ảnh hưởng. Đồng thời hành động xì mũi quá mạnh hay rửa mũi sai cách còn khiến cho mủ xoang tràn cả vào ống vòi nhĩ gây viêm tai giữa.
Khi này, màng nhĩ không được làm căng thì sẽ bị lõm xuống ảnh hưởng đến việc nghe của người bệnh, lâu dần thì thính lực giảm hẳn. Bên cạnh đó người bệnh còn có thêm triệu chứng chóng mặt, hay bị lâng lâng, không được thoải mái trong người, cảm giác phần đầu có vấn đề. Biến chứng của viêm xoang gây rối loạn tiền đình trung ương.
Huyết áp thấp
Đây là nguyên nhân chiếm tới 30% trong tổng các nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiền đình trung ương. Bệnh huyết áp thấp sẽ ảnh hưởng đến các mạch máu, khiến tuần hoàn máu kém, hẹp hoặc giãn mạch máu.
Việc hình thành các mảng xơ vữa khiến lượng máu lưu thông lên não giảm xuống. Từ đó dẫn đến hệ thống tiền đình tiếp nhận thông tin chậm, sai và gây nên rối loạn tiền đình trung ương.
Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác như nhiễm độc, nhiễm trùng, chấn thương sọ não, tiểu đường và nhược giáp… Cũng gây ra biến chứng rối loạn tiền đình trung ương.
Một số yếu tố nguy cơ
- Tuổi tác cao: Mặc dù ở độ tuổi nào cũng có nguy cơ mắc rối loạn tiền đình trung ương, nhưng những người có tuổi tác cao thường dễ mắc chứng bệnh này hơn người trẻ tuổi.
- Phụ nữ sau sinh cũng là đối tượng dễ mắc rối loạn tiền đình trung ương.
- Có tiền sử chóng mặt mãn tính: Những người có tiền sử hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng có nguy cơ mắc bệnh cao.
Triệu chứng của rối loạn tiền đình trung ương
Tùy vào mức độ nặng hay nhẹ của chứng rối loạn tiền đình mà mỗi người sẽ có những triệu chứng khác nhau:
- Chóng mặt, người bệnh thường cảm thấy đảo lộn, quay cuồng, đứng không vững và thay đổi tư thế khá khó khăn.
- Rung giật nhãn cầu thay đổi hướng.
- Cơ thể bị mất thăng bằng, dễ vấp ngã, khó đi lại, đi thường lảo đảo, giống như người say rượu.
- Buồn nôn, nôn rất nhiều gây mất nước cho cơ thể, thiếu hụt điện giải.
- Huyết áp tụt có thể gây ngất hay mất ý thức.
- Trí nhớ giảm, thường mất tập trung.
- Nhạy cảm với những tiếng ồn lớn và sợ ánh sáng mạnh.
- Hoa mắt, mệt mỏi, run rẩy, chân tay tê bì, cơ thể suy nhược.
- Có thể mất thính lực hoặc điếc đặc.
Điều trị nội khoa
Sử dụng một số loại thuốc Tây y nhằm hỗ trợ kiểm soát các cơn hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn cho người bệnh:
