Quốc tang là một sự kiện chính trị và văn hóa trọng thể, được tổ chức khi một nguyên thủ quốc gia hoặc một nhân vật quan trọng khác của đất nước qua đời. Đây là dịp để tưởng nhớ, tôn vinh cuộc đời và những cống hiến của người đã khuất, đồng thời thể hiện lòng tiếc thương, sự kính trọng của toàn dân đối với họ. Quốc tang thường được tổ chức theo nghi thức trang nghiêm, với sự tham gia của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn thể và đông đảo quần chúng nhân dân.
Quốc tang bao gồm nhiều hoạt động, nghi lễ khác nhau, tùy thuộc vào quy định, văn hóa và truyền thống của mỗi quốc gia. Thông thường, quốc tang sẽ bao gồm các hoạt động chính như:
- Lễ viếng và truy điệu: Đây là nghi thức quan trọng nhất trong quốc tang, thường được tổ chức tại những nơi linh thiêng như đền thờ, nhà tang lễ hoặc nơi an táng người quá cố. Lễ viếng và truy điệu bao gồm các nghi thức đọc điếu văn, tưởng niệm, cầu nguyện và tiễn biệt.
- Lễ rước linh cữu: Linh cữu của người quá cố có thể được rước qua các tuyến đường chính trong thành phố, để người dân có thể tiễn biệt. Lễ rước linh cữu thường được tổ chức long trọng, với sự tham gia của các lực lượng vũ trang, các đoàn thể và đông đảo quần chúng nhân dân.
- Hạ cờ rủ: Trong thời gian diễn ra quốc tang, cờ rủ sẽ được treo tại các cơ quan nhà nước, công sở, trường học và các địa điểm công cộng khác, để thể hiện lòng tiếc thương và sự kính trọng đối với người đã khuất.
- Tổ chức các hoạt động văn hóa, tưởng niệm: Các hoạt động văn hóa, tưởng niệm như triển lãm, hội thảo, biểu diễn nghệ thuật… có thể được tổ chức để tưởng nhớ và tôn vinh cuộc đời, sự nghiệp của người quá cố.
Hình ảnh: Lễ quốc tang trang nghiêm.
Theo quy định tại Nghị định 105/2012/NĐ-CP, thời gian tổ chức Lễ Quốc tang là 2 ngày. Trong thời gian này, các cơ quan, công sở trong phạm vi cả nước và các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài sẽ treo cờ rủ, có dải băng tang (có kích thước bằng 1/10 chiều rộng lá cờ, chiều dài theo chiều dài của lá cờ và chỉ treo cờ đến 2/3 chiều cao của cột cờ, dùng băng vải đen buộc không để cờ bay), không tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí công cộng.
Việc đưa tin, đăng tin trên các phương tiện thông tin đại chúng về Lễ Quốc tang cũng được quy định cụ thể tại Nghị định 105/2012/NĐ-CP. Cụ thể, trước khi có thông báo chính thức của Ban Tổ chức Lễ tang, các cơ quan báo chí chỉ được đưa tin vắn tắt về sự việc từ trần. Sau khi có thông báo chính thức, các cơ quan báo chí mới được đưa tin buồn và đăng bài viết giới thiệu về người từ trần. Các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương sẽ đưa tin về Lễ Quốc tang, bao gồm: Thông cáo, danh sách Ban Lễ tang Nhà nước, Ban Tổ chức Lễ tang; tiểu sử, ảnh người từ trần; nghi thức cả nước để tang; thông báo về Lễ viếng, Lễ truy điệu, Lễ an táng, lời cảm ơn của Ban Lễ tang Nhà nước…