Trong ngữ pháp tiếng Anh và tiếng Việt, khái niệm ngôi thứ 3 đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chủ thể của hành động và cách chia động từ. Để giao tiếp và viết lách chính xác, việc hiểu rõ Ngôi Thứ 3 Là Gì và cách sử dụng chúng là vô cùng cần thiết. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về ngôi thứ 3, giúp bạn nắm vững kiến thức ngữ pháp này một cách hiệu quả.
Định Nghĩa Ngôi Thứ 3
Ngôi thứ 3 (Third person) dùng để chỉ người hoặc vật không phải là người nói (ngôi thứ nhất) và cũng không phải là người nghe (ngôi thứ hai). Hiểu một cách đơn giản, ngôi thứ 3 đề cập đến những đối tượng “khác”, “người khác” hoặc “vật khác” mà chúng ta đang nói đến hoặc viết về.
Trong tiếng Anh, các đại từ nhân xưng ngôi thứ 3 bao gồm:
- He: Anh ấy (chỉ nam giới số ít)
- She: Cô ấy (chỉ nữ giới số ít)
- It: Nó (chỉ vật, con vật, sự vật, hiện tượng số ít)
- They: Họ, chúng nó (chỉ số nhiều, có thể là người hoặc vật)
Trong tiếng Việt, ngôi thứ 3 đa dạng và phong phú hơn, tùy thuộc vào mối quan hệ, tuổi tác, và ngữ cảnh giao tiếp. Một số đại từ nhân xưng ngôi thứ 3 phổ biến bao gồm:
- Ông ấy, bà ấy, anh ấy, chị ấy, cô ấy, cậu ấy, chú ấy, bác ấy: (chỉ người, phân biệt theo giới tính và vai vế)
- Nó, hắn, y, thị: (chỉ người hoặc vật, mang sắc thái trung lập hoặc thân mật/khinh thường tùy ngữ cảnh)
- Họ, chúng nó, các anh ấy, các chị ấy, các bạn ấy: (chỉ số nhiều)
- Tên riêng: (ví dụ: Lan, Nam, Hà Nội, con mèo, cái bàn…)
Bảng Tổng Hợp Đại Từ Nhân Xưng Ngôi Thứ Ba trong Tiếng Anh và Tiếng Việt
Để dễ hình dung hơn, hãy cùng xem bảng tổng hợp các đại từ nhân xưng ngôi thứ ba phổ biến trong tiếng Anh và tiếng Việt:
| Ngôi | Số lượng | Tiếng Anh | Tiếng Việt (Ví dụ) |
|---|---|---|---|
| Ngôi thứ ba | Số ít | He | Anh ấy, ông ấy, cậu ấy, … |
| Ngôi thứ ba | Số ít | She | Cô ấy, bà ấy, chị ấy, … |
| Ngôi thứ ba | Số ít | It | Nó, cái đó, con vật đó, … |
| Ngôi thứ ba | Số nhiều | They | Họ, chúng nó, các anh ấy, … |
Cách Sử Dụng Ngôi Thứ 3
Ngôi thứ 3 được sử dụng rộng rãi trong cả văn nói và văn viết để:
- Thay thế danh từ: Giúp câu văn mạch lạc, tránh lặp từ và diễn đạt tự nhiên hơn.
Ví dụ:
-
Câu gốc: Lan là một học sinh giỏi. Lan luôn chăm chỉ học tập.
-
Sử dụng ngôi thứ 3: Lan là một học sinh giỏi. Cô ấy luôn chăm chỉ học tập.
-
Giới thiệu hoặc mô tả người, vật, sự việc: Ngôi thứ 3 là thành phần chính để nói về những đối tượng xung quanh chúng ta.
Ví dụ:
-
Anh ấy là một kỹ sư phần mềm tài năng.
-
Nó là một cuốn sách rất hay.
-
Họ đang xây một tòa nhà mới.
-
Chia động từ: Trong ngữ pháp tiếng Anh, động từ thường được chia khác nhau tùy thuộc vào ngôi và thì. Ngôi thứ 3 số ít (He, She, It) có quy tắc chia động từ riêng biệt ở thì hiện tại đơn.
Ví dụ:
- I go to school. (Ngôi thứ nhất số ít – Tôi đi học)
- She goes to school. (Ngôi thứ ba số ít – Cô ấy đi học)
Cách dùng ngôi thứ trong tiếng Anh minh họa đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất, ngôi thứ hai, ngôi thứ ba số ít và số nhiều
Ngôi Thứ 3 Số Ít và Số Nhiều
Điểm quan trọng cần lưu ý khi sử dụng ngôi thứ 3 là sự phân biệt giữa số ít và số nhiều:
- Ngôi thứ 3 số ít: Chỉ một người hoặc một vật (He, She, It; anh ấy, cô ấy, nó…).
- Ngôi thứ 3 số nhiều: Chỉ từ hai người hoặc hai vật trở lên (They; họ, chúng nó…).
Sự khác biệt này ảnh hưởng đến việc lựa chọn đại từ và chia động từ sao cho phù hợp.
Ví dụ:
- Số ít: He is a teacher. (Anh ấy là một giáo viên.)
- Số nhiều: They are teachers. (Họ là những giáo viên.)
Lưu Ý Đặc Biệt Khi Sử Dụng Ngôi Thứ 3
- “It” cho vật nuôi và đối tượng không xác định giới tính: Trong tiếng Anh, “It” thường dùng cho vật nuôi, đồ vật hoặc khi không muốn xác định giới tính. Tuy nhiên, với vật nuôi được yêu quý, người ta có thể dùng “He” hoặc “She” để thể hiện sự thân mật.
Ví dụ:
-
My dog is so cute. He loves to play fetch. (Con chó của tôi rất dễ thương. Nó thích chơi trò nhặt bóng.)
-
“They” cho người không xác định giới tính hoặc số ít chung chung: Trong tiếng Anh hiện đại, “They” cũng được sử dụng như một đại từ nhân xưng ngôi thứ 3 số ít, không phân biệt giới tính, hoặc khi nói về một người chung chung mà không rõ giới tính.
Ví dụ:
- If a student needs help, they should ask the teacher. (Nếu một học sinh cần giúp đỡ, họ nên hỏi giáo viên.) (Trong trường hợp này, “they” chỉ một học sinh bất kỳ, không phân biệt nam nữ).
Tóm Lại
Hiểu rõ ngôi thứ 3 là gì và cách sử dụng chúng một cách chính xác là nền tảng quan trọng để bạn nâng cao khả năng giao tiếp và viết lách tiếng Anh cũng như tiếng Việt. Việc nắm vững các đại từ nhân xưng ngôi thứ 3, phân biệt số ít và số nhiều, cùng những lưu ý đặc biệt sẽ giúp bạn tự tin hơn khi sử dụng ngôn ngữ. Hãy luyện tập thường xuyên để thành thạo kiến thức ngữ pháp hữu ích này!
