“Layoff” đang là một cụm từ được nhắc đến liên tục trong bối cảnh kinh tế hiện nay. Vậy Layoff Là Gì và tại sao thuật ngữ này lại trở nên phổ biến? Nếu không may rơi vào tình huống layoff, người lao động cần phải làm gì để vượt qua giai đoạn khó khăn này? Hãy cùng HeyDevs tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Layoff Là Gì? Định Nghĩa và Bản Chất Của Layoff
Layoff, hay còn gọi là sa thải, là hành động doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động với một hoặc nhiều nhân viên, thường xuất phát từ các quyết định tái cấu trúc, cắt giảm chi phí, hoặc do tình hình kinh doanh suy thoái. Điều quan trọng cần nhấn mạnh, layoff không liên quan đến hiệu suất làm việc cá nhân của nhân viên bị ảnh hưởng. Khác với việc sa thải do cá nhân không đáp ứng yêu cầu công việc (performance-based termination), layoff là quyết định mang tính tổ chức, xuất phát từ tình hình và chiến lược của công ty.
Trong những năm gần đây, đặc biệt sau đại dịch COVID-19 và những biến động kinh tế toàn cầu, thuật ngữ “layoff” ngày càng trở nên phổ biến. Các doanh nghiệp, từ startup nhỏ đến tập đoàn đa quốc gia, đều có thể đối diện với áp lực phải cắt giảm nhân sự để duy trì hoạt động hoặc tái cấu trúc tổ chức. Layoff trở thành một phần của bức tranh thị trường lao động hiện đại, đòi hỏi cả người lao động và doanh nghiệp phải hiểu rõ bản chất và có sự chuẩn bị ứng phó phù hợp.
Bối Cảnh Thị Trường Việc Làm Hiện Nay và Làn Sóng Layoff
Thị trường việc làm hiện tại đang trải qua nhiều thách thức và biến động. Ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19 vẫn còn kéo dài, kết hợp với những bất ổn kinh tế vĩ mô như lạm phát, suy thoái kinh tế, và xung đột địa chính trị, tạo ra một môi trường kinh doanh đầy khó khăn cho nhiều doanh nghiệp.
Làn sóng layoff không chỉ giới hạn ở một ngành nghề hay khu vực cụ thể nào. Các công ty công nghệ lớn như Google, Meta, Amazon, Twitter, và nhiều doanh nghiệp khác trong các lĩnh vực như bán lẻ, tài chính, và sản xuất đều đã thực hiện các đợt cắt giảm nhân sự quy mô lớn. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp cũng đang phải đối mặt với tình trạng giảm đơn hàng, thu hẹp sản xuất, và buộc phải đưa ra quyết định layoff để giảm thiểu chi phí và đảm bảo sự tồn tại.
Theo thống kê từ Layoffs.fyi, ngành công nghệ là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi làn sóng layoff. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là các ngành khác được miễn nhiễm. Thực tế, layoff có thể xảy ra ở bất kỳ ngành nghề nào khi doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc thay đổi chiến lược kinh doanh.
Layoff: Thách Thức và Cơ Hội Đan Xen
Layoff chắc chắn là một thách thức lớn đối với bất kỳ người lao động nào. Mất việc làm đồng nghĩa với việc mất đi nguồn thu nhập chính, gây ra những khó khăn về tài chính và tạo ra sự bất ổn trong cuộc sống. Bên cạnh đó, layoff còn có thể ảnh hưởng đến tâm lý, sự tự tin, và định hướng sự nghiệp của người bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, trong một góc độ khác, layoff cũng có thể mở ra những cơ hội mới. Đây có thể là thời điểm để người lao động nhìn nhận lại sự nghiệp của mình, đánh giá lại các kỹ năng và kinh nghiệm, và xác định những mục tiêu mới. Layoff có thể thúc đẩy sự thay đổi, khuyến khích việc học hỏi và phát triển bản thân, và mở ra những con đường sự nghiệp mà trước đây có thể chưa từng nghĩ đến.
Thách thức của Layoff:
- Mất việc làm và thu nhập: Ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính cá nhân và gia đình.
- Sự bất ổn và lo lắng: Gây ra cảm giác bất an về tương lai và khó khăn trong việc lập kế hoạch.
- Ảnh hưởng tâm lý: Có thể dẫn đến căng thẳng, stress, và giảm sự tự tin.
Cơ hội từ Layoff:
- Thay đổi và định hướng lại sự nghiệp: Thời gian để đánh giá lại bản thân và tìm kiếm hướng đi mới.
- Khám phá cơ hội mới: Mở ra khả năng thử sức ở những lĩnh vực khác hoặc khởi nghiệp.
- Phát triển kỹ năng và học hỏi: Cơ hội để nâng cao trình độ và học thêm kỹ năng mới, tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động.
Quan trọng là cách mỗi người đối diện và ứng phó với tình huống layoff. Thay vì chỉ nhìn nhận đây là một thất bại, hãy xem layoff như một bước ngoặt, một cơ hội để tái tạo bản thân và vươn lên mạnh mẽ hơn.
Phải Làm Gì Khi Bị Layoff? Hướng Dẫn Dành Cho Người Lao Động
Khi nhận thông báo layoff, cảm xúc tiêu cực là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải giữ bình tĩnh và hành động một cách chủ động để bảo vệ quyền lợi của bản thân và nhanh chóng ổn định lại cuộc sống. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích dành cho người lao động khi bị layoff:
Đảm Bảo Quyền Lợi Hợp Pháp
Điều đầu tiên và quan trọng nhất là phải đảm bảo rằng bạn được hưởng đầy đủ các quyền lợi theo quy định của pháp luật lao động và chính sách của công ty. Hãy tìm hiểu kỹ về các khoản trợ cấp thôi việc, trợ cấp thất nghiệp, bảo hiểm y tế, và các quyền lợi khác mà bạn có thể được hưởng. Liên hệ với bộ phận nhân sự của công ty để được tư vấn và hướng dẫn chi tiết về quy trình và thủ tục nhận các quyền lợi này.
Các quyền lợi cơ bản bạn cần quan tâm:
- Trợ cấp thôi việc: Khoản tiền công ty chi trả khi chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật.
- Trợ cấp thất nghiệp: Khoản tiền hỗ trợ từ bảo hiểm thất nghiệp giúp bạn trang trải cuộc sống trong thời gian tìm việc mới.
- Bảo hiểm y tế: Đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh trong thời gian thất nghiệp.
- Các quyền lợi khác: Tùy thuộc vào chính sách công ty và hợp đồng lao động, bạn có thể có thêm các quyền lợi khác như bảo hiểm nhân thọ, cổ phiếu, hoặc hỗ trợ tái định cư nghề nghiệp.
Quản Lý Tài Chính Chặt Chẽ
Ngay khi biết tin layoff, hãy bắt đầu xem xét và quản lý lại tình hình tài chính cá nhân. Lập kế hoạch chi tiêu tiết kiệm, cắt giảm các khoản chi phí không cần thiết, và tập trung vào các nhu cầu thiết yếu. Đánh giá lại các khoản tiết kiệm, quỹ dự phòng, và các nguồn tài chính khác để có kế hoạch sử dụng hợp lý trong thời gian tìm việc mới.
- Lập ngân sách: Liệt kê thu nhập và chi phí, xác định các khoản có thể cắt giảm.
- Tiết kiệm tối đa: Hạn chế chi tiêu không cần thiết, tìm kiếm các giải pháp tiết kiệm chi phí sinh hoạt.
- Tìm kiếm nguồn thu nhập tạm thời: Cân nhắc các công việc freelance, part-time để có thêm thu nhập trong thời gian tìm việc chính thức.
Chăm Sóc Sức Khỏe Tinh Thần
Layoff có thể gây ra những áp lực lớn về tinh thần. Đừng ngại chia sẻ cảm xúc của bạn với người thân, bạn bè, hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý nếu cần. Dành thời gian cho bản thân, thực hiện các hoạt động giúp giảm stress như tập thể dục, thiền định, hoặc theo đuổi các sở thích cá nhân.
- Giữ tinh thần lạc quan: Tập trung vào những điều tích cực, tin vào khả năng của bản thân.
- Kết nối và chia sẻ: Chia sẻ cảm xúc với người thân, bạn bè để nhận được sự động viên và hỗ trợ.
- Chăm sóc bản thân: Duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc, và tập thể dục thường xuyên.
Phát Triển Bản Thân và Nâng Cao Kỹ Năng
Thời gian sau layoff là cơ hội tuyệt vời để đầu tư vào bản thân. Hãy xác định những kỹ năng cần thiết cho công việc mơ ước của bạn và bắt đầu học hỏi, trau dồi. Tham gia các khóa học online, workshop, hoặc tự học qua sách, tài liệu trực tuyến. Đây là cách tốt nhất để nâng cao năng lực cạnh tranh và chuẩn bị cho những cơ hội nghề nghiệp mới.
- Xác định kỹ năng cần thiết: Nghiên cứu thị trường lao động, tìm hiểu các kỹ năng đang được nhà tuyển dụng săn đón.
- Học hỏi và trau dồi: Tham gia các khóa học, tự học online, đọc sách chuyên ngành.
- Xây dựng mạng lưới quan hệ: Kết nối với những người trong ngành, tham gia các sự kiện networking để mở rộng cơ hội tìm việc.
Về HeyDevs
HeyDevs là nền tảng tìm việc IT thụ động hàng đầu tại khu vực APAC, giúp bạn giải quyết những lo lắng trong quá trình tìm kiếm việc làm. HeyDevs mang đến trải nghiệm tuyển dụng hoàn toàn mới, nơi bạn không cần phải chủ động nộp đơn xin việc, mà các công ty sẽ ứng tuyển vào bạn.
Với lập trình viên, HeyDevs cung cấp các tính năng đặc biệt như nút lệnh “sẵn sàng làm việc”, hồ sơ ẩn danh, tạo hồ sơ từ CV có sẵn, và khả năng kết nối, trò chuyện trực tiếp với nhà tuyển dụng ngay trên nền tảng.
Với nhà tuyển dụng, HeyDevs cung cấp các công cụ tối ưu hóa quy trình tuyển dụng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí, với quy trình tuyển dụng được tinh giản đến mức tối ưu. HeyDevs cho phép công ty tiếp cận với nhóm ứng viên dồi dào, chất lượng, đã được xác minh danh tính, trình độ, và kinh nghiệm làm việc, giúp nâng cao hiệu quả tuyển dụng của doanh nghiệp.
