Vài tuần trước, dư luận xôn xao về việc nhân viên Mật Vụ Mỹ mất một loạt tin nhắn do “đổi điện thoại di động”. Gần đây, Bộ Nội An Mỹ cũng báo cáo nhiều tin nhắn của họ trong cùng thời điểm bị “xóa” một cách bí ẩn. Vậy ai đã xóa những tin nhắn đó? Xóa khi nào? Nội dung của chúng là gì? Và tại sao lại xóa?
Câu trả lời cho những câu hỏi quan trọng này thuộc về một cơ quan nhà nước gọi là OIG – Office of Inspector General (Văn phòng Tổng Thanh tra). Vậy Inspector Là Gì? Hiểu một cách đơn giản, inspector là thanh tra viên, người có nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và điều tra các hoạt động trong một tổ chức. Inspector General là người đứng đầu Văn phòng Tổng Thanh tra, chịu trách nhiệm điều tra các cáo buộc về sai phạm, lãng phí và lạm dụng trong cơ quan chính phủ.
Văn phòng Tổng Thanh Tra (OIG) – Inspector là gì và họ làm gì?
Văn phòng OIG được thành lập dưới thời Tổng thống Jimmy Carter bởi đạo luật Inspector General Act of 1978. Đạo luật này cho phép chính phủ lập ra mười hai chức vụ Tổng Thanh tra (Inspectors General) với các quyền hạn và nghĩa vụ then chốt:
- Quyền kiểm tra tài liệu nội bộ của cơ quan trực thuộc thẩm quyền.
- Trách nhiệm điều tra các vụ gian lận, lãng phí.
- Cố vấn chính sách của cơ quan.
- Xử lý đơn than phiền của nhân viên.
- Định kỳ 6 tháng báo cáo công việc lên Giám đốc cơ quan hoặc Bộ trưởng.
Các Tổng Thanh tra đều do tổng thống bổ nhiệm và phải được Thượng viện chấp thuận. Đến năm 2008, đạo luật này được bổ sung và OIG mở rộng đến 72 ban bộ của chính phủ Liên bang cũng như một số cơ quan độc lập thuộc Hành pháp như Cục Dự trữ Liên bang hay Ủy ban Truyền thông Liên bang.
Sau sự kiện khủng bố 11/9, Bộ Nội An được thành lập và cũng có một văn phòng OIG riêng do một Tổng Thanh tra đứng đầu. Từ đó, Sở Mật Vụ nằm dưới sự quản lý của Bộ Nội An, tức dưới quyền kiểm soát của Tổng Thanh tra Bộ Nội An.
Vụ xóa tin nhắn tại Bộ Nội An và vai trò của Inspector General
Sau khi Ủy ban Đặc trách Điều tra vụ 6/1 phát hiện một số tin nhắn của nhân viên Mật Vụ trong hai ngày 5 và 6 tháng Giêng đã biến mất, Tổng Thanh tra Bộ Nội An, ông Joseph Cuffari, liền tuyên bố mở một cuộc điều tra hình sự. Tuy nhiên, các viên chức của Sở Mật Vụ nói rằng họ đã báo cho ông Cuffari biết về việc tin nhắn bị xóa từ tháng 5 năm 2021. Văn phòng ông Cuffari đã mở một cuộc điều tra, nhưng một tháng sau thì cuộc điều tra bị khép lại. Đến tháng Mười Hai, cuộc điều tra được mở trở lại mà không thông báo cho Quốc hội, đặc biệt là Ủy Ban 6/1 của Hạ viện đang điều tra vụ tấn công Điện Capitol.
Chủ tịch Ủy ban, ông Bennie Thompson, đã gửi thư yêu cầu ông Cuffari tự rút lui khỏi cuộc điều tra hình sự hiện nay để một người khác vào thay thế, vì có dấu hiệu cho thấy chính ông Cuffari có thể liên quan đến sự việc nghiêm trọng này. Việc ông Cuffari là người được Tổng thống Trump bổ nhiệm hồi năm 2019 cũng làm nhiều người mất tin tưởng vào khả năng giữ trung lập của ông ta.
Gần đây, điện thoại di động và tin nhắn giữa hai viên chức cao cấp của Bộ Nội An trong những ngày bạo loạn tháng Giêng cũng đã bị xóa sạch. Hai người đó là Chad Wolf – Quyền Bộ trưởng Bộ Nội An, và Ken Cuccinelli – Quyền Phó Bộ trưởng Bộ Nội An.
Kết luận: Tương lai của cuộc điều tra
Vụ việc xóa tin nhắn tại Bộ Nội An Mỹ đang gây ra nhiều tranh cãi và nghi ngờ. Vai trò của Inspector General – người chịu trách nhiệm điều tra sự việc – đang bị đặt dấu hỏi. Liệu Tổng thống Biden có quyền sa thải ông Joseph Cuffari? Câu trả lời là “Có!”, nhưng phải có lý do chính đáng và Quốc hội cũng có quyền phản bác. Tương lai của cuộc điều tra và việc làm rõ trách nhiệm của những người liên quan vẫn còn bỏ ngỏ. Sự việc này một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động của chính phủ.
