Ikigai Là Gì? Câu hỏi này có lẽ đang được rất nhiều người quan tâm, đặc biệt là những ai đang tìm kiếm ý nghĩa cho cuộc sống của mình. Ikigai, một triết lý sống của người Nhật, không chỉ đơn thuần là tìm kiếm hạnh phúc mà còn là hành trình khám phá mục đích sống, sự hài lòng và niềm vui sâu sắc. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Ikigai, lịch sử hình thành cũng như cách áp dụng nó vào cuộc sống.
Ikigai – Lý do để tồn tại
Ikigai (生き甲), phát âm là “ee-kee-guy”, là một khái niệm diễn tả điều gì khiến cuộc sống của mỗi người trở nên đáng sống, mang lại cảm giác mãn nguyện và ý nghĩa sâu sắc. Nó được ghép từ hai từ tiếng Nhật: “iki” (sinh, sống) và “kai” (lý do, giá trị). Nói cách khác, Ikigai chính là lý do để bạn thức dậy mỗi sáng.
Tuy khái niệm Ikigai đã tồn tại từ lâu trong văn hóa Nhật Bản, nhưng phải đến năm 1966, bác sĩ tâm thần Mieko Kamiya mới chính thức giới thiệu nó qua cuốn sách “Ikigai ni Tsuite” (Về ý nghĩa của cuộc sống). Điểm khác biệt giữa triết lý Ikigai và quan niệm phương Tây là Ikigai không chỉ tập trung vào hạnh phúc cá nhân mà còn hướng đến việc tìm kiếm sự nghiệp mơ ước, đóng góp cho xã hội.
Lịch sử của Ikigai: Từ thời Heian đến hiện đại
Nguồn gốc của Ikigai có thể bắt nguồn từ thời Heian (794 – 1185). Theo Giáo sư Akihiro Hasegawa, người đã dành nhiều năm nghiên cứu về Ikigai, từ “kai” xuất phát từ từ chỉ vỏ sò hoặc động vật có vỏ – một vật phẩm quý giá thời bấy giờ. Vỏ sò thường được trang trí thủ công và sử dụng trong trò chơi ghép vỏ sò “kai-awase”. Chính vì vậy, “kai” mang ý nghĩa về giá trị và lợi ích.
4 trụ cột của Ikigai: Bí quyết tìm thấy ý nghĩa cuộc sống
Biểu đồ Ikigai, một công cụ trực quan, giúp chúng ta tìm ra điểm giao thoa của bốn yếu tố quan trọng:
Đam mê: Điều bạn yêu thích
Đây là những hoạt động mang lại niềm vui, năng lượng và sự thỏa mãn cho bạn. Hãy nghĩ về những điều bạn thích làm mà không cần quan tâm đến việc bạn có giỏi hay không, liệu có ai cần nó hay không, hoặc bạn có được trả tiền cho nó hay không. Ví dụ: chơi nhạc, vẽ tranh, đọc sách…
Chuyên môn: Điều bạn giỏi
Đây là những kỹ năng, tài năng hoặc sở thích mà bạn thành thạo. Hãy liệt kê những điều bạn làm tốt, bất kể bạn có đam mê nó hay không, liệu thế giới có cần nó hay không, hoặc bạn có thể được trả tiền cho nó hay không. Ví dụ: viết lách, thuyết trình, lập trình…
Sứ mệnh: Điều thế giới cần
Hãy suy nghĩ về những vấn đề xã hội, kinh tế hoặc môi trường mà bạn muốn giải quyết. Đóng góp của bạn, dù lớn hay nhỏ, đều có thể tạo ra sự khác biệt cho cộng đồng. Ví dụ: bảo vệ môi trường, giáo dục trẻ em, chăm sóc người già…
Nghề nghiệp: Điều bạn được trả tiền
Đây là những hoạt động mà bạn có thể kiếm tiền từ đó. Hãy xem xét những kỹ năng và sở thích nào của bạn có thể đáp ứng nhu cầu của thị trường và mang lại thu nhập cho bạn.
Tìm ra điểm giao nhau của bốn yếu tố này chính là chìa khóa để khám phá Ikigai của bạn. Đó là một hành trình đòi hỏi sự suy ngẫm và khám phá bản thân, nhưng kết quả sẽ là một cuộc sống tràn đầy ý nghĩa và hạnh phúc.
Lợi ích của việc tìm kiếm Ikigai
Sống đúng với Ikigai mang lại nhiều lợi ích:
- Hạnh phúc gia tăng: Làm điều mình yêu thích và có mục đích mang lại niềm vui và sự hài lòng.
- Giảm căng thẳng: Ikigai giúp cân bằng cuộc sống, giảm stress và lo lắng.
- Cảm giác thỏa mãn: Đóng góp cho thế giới mang lại cảm giác ý nghĩa và giá trị.
- Tăng động lực: Ikigai là động lực mạnh mẽ để vượt qua khó khăn.
- Cải thiện sức khỏe: Nghiên cứu cho thấy ý thức về mục đích sống có tác động tích cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
- Phát triển cá nhân: Hành trình tìm kiếm Ikigai là quá trình hoàn thiện bản thân.
3 bước xác định Ikigai của bạn
Bước 1: Trả lời các câu hỏi
- Bạn yêu thích điều gì? Điều gì khiến bạn hào hứng?
- Bạn giỏi việc gì? Điểm mạnh của bạn là gì?
- Thế giới cần gì? Bạn có thể đóng góp gì cho xã hội?
- Bạn có thể được trả tiền cho việc gì? Kỹ năng nào của bạn có giá trị trên thị trường?
Bước 2: Brainstorm và hình dung
- Hãy tưởng tượng một ngày lý tưởng của bạn và viết ra những hoạt động bạn muốn làm.
- Xem xét lại những câu hỏi bạn trả lời “không” ở bước 1 và tìm cách điều chỉnh để phù hợp với 4 trụ cột của Ikigai.
Bước 3: Nghiên cứu và trải nghiệm
- Học hỏi, tham gia các khóa học, tìm kiếm sự hướng dẫn để kiểm tra xem tầm nhìn của bạn có phù hợp với thực tế hay không.
- Thử nghiệm những điều mới, quan sát xem điều gì mang lại cho bạn niềm vui và cảm giác có mục đích.
8 cách khám phá mục đích của bạn
- Thực hành chánh niệm: Kết nối với nội tâm, nhận thức rõ hơn về đam mê và mong muốn.
- Suy ngẫm về biểu đồ Ikigai: Phân tích 4 trụ cột để tìm ra điểm giao nhau.
- Xác định niềm đam mê và điểm mạnh: Liệt kê những điều bạn yêu thích và giỏi.
- Thiền: Tĩnh tâm, giảm căng thẳng, hiểu rõ bản thân.
- Thử nghiệm và quan sát: Khám phá những hoạt động mới, tìm kiếm niềm vui và mục đích.
- Tìm kiếm phản hồi: Nhờ người khác đánh giá về kỹ năng và đóng góp của bạn.
- Rèn luyện tính kiên nhẫn và kiên trì: Hành trình tìm kiếm Ikigai cần thời gian.
- Viết nhật ký: Ghi lại suy nghĩ, cảm xúc, trải nghiệm để hiểu rõ bản thân hơn.
Ikigai không phải là đích đến mà là một hành trình liên tục. Hãy kiên trì khám phá và bạn sẽ tìm thấy ý nghĩa đích thực cho cuộc sống của mình.
