Ethanol là một hợp chất hữu cơ quen thuộc, đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Vậy Ethanol Là Gì, có những tính chất đặc trưng nào và được ứng dụng như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Ethanol là gì? Định nghĩa và tên gọi
Ethanol, hay còn gọi là etanol, là một hợp chất hữu cơ thuộc dãy đồng đẳng của ancol. Công thức hóa học của ethanol là C2H6O hoặc C2H5OH.
Ngoài tên gọi ethanol, hợp chất này còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như:
- Rượu etylic
- Ancol etylic
- Rượu ngũ cốc
- Cồn công nghiệp
Trong đời sống hàng ngày, ethanol thường được gọi đơn giản là rượu. Ethanol được sử dụng rộng rãi bởi tính ứng dụng cao trong đời sống và sản xuất.
Tính chất lý hóa của Ethanol
Tính chất vật lý
- Là chất lỏng trong suốt, không màu.
- Có mùi thơm nhẹ, dễ cháy và vị cay đặc trưng.
- Tan vô hạn trong nước.
- Nhẹ hơn nước (khối lượng riêng: 0,7936 g/ml ở 15 độ C).
- Dễ bay hơi và sôi ở nhiệt độ 78,39 độ C.
- Hóa rắn ở -114,15 độ C.
Tính chất hóa học
Ethanol mang đầy đủ tính chất của một rượu đơn chức:
- Tác dụng với kim loại:
2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa + H2- Tác dụng với Cu(OH)2:
2C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → [C3H5(OH)2O]2Cu + 2H2O- Phản ứng với axit vô cơ:
C2H5-OH + H-Br → C2H5-Br + H2O- Tác dụng với axit hữu cơ (phản ứng este hóa):
CH3COOH + C2H5-OH → CH3COOC2H5 + H2O- Phản ứng với ancol (điều kiện H2SO4 đặc, 140 độ C):
C2H5-OH + H-O-C2H5 → C2H5-O-C2H5 + H2O- Phản ứng tách nhóm -OH (phản ứng tách H2O) (điều kiện H2SO4 đặc, 170 độ C):
CH3-CH2-OH → CH2=CH2 + H2O
CH3-CH2-CHOH-CH3 → H2O + CH3-CH=CH-CH3 (sản phẩm chính)- Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn:
C2H5OH + CuO → CH3-CHO + H2O + CuĐiều chế và sản xuất Ethanol
Ethanol được sản xuất bằng các phương pháp sau:
- Lên men: Sử dụng nguồn nguyên liệu chứa hydratcacbon như lúa mì, lúa mạch, đường, ngô, sắn, mận, gỗ,…
- Hydrat hóa etylen: Thông qua dây chuyền công nghệ hydrat hóa khí etylen với chất xúc tác axit trong công nghiệp tổng hợp hóa dầu.
- Tinh khiết ethanol và nước: Điều chế bằng phương pháp làm tinh khiết giữa ethanol và nước.
Ứng dụng của Ethanol
Ethanol có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:
- Công nghiệp: Chống đông lạnh, điều chế các hợp chất hữu cơ khác, pha chế xăng sinh học (E5, E10,…), in ấn, dệt may, điện tử (lau vi mạch).
- Thực phẩm: Sản xuất đồ uống có cồn (bia, rượu,…), nước ướp gia vị.
- Dược phẩm, y học: Sát trùng, chống vi khuẩn, nghiên cứu và điều chế thuốc ngủ, dung dịch tẩy rửa dụng cụ y tế.
Ethanol có hại không? Lưu ý khi sử dụng
Mặc dù có nhiều ứng dụng quan trọng, Ethanol cũng là một hóa chất nguy hiểm nếu sử dụng không đúng cách:
- Liều lượng cao: Gây tổn thương thần kinh thị giác, võng mạc, độc cho hệ thần kinh và có thể gây tử vong.
- Tiếp xúc trực tiếp: Gây mất thăng bằng, đau đầu, buồn nôn, chóng mặt,…
- Methanol: Nguy cơ ngộ độc methanol từ rượu sản xuất bất hợp pháp.
Lưu ý khi bảo quản và sử dụng Ethanol an toàn
- Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, tách riêng biệt với các hóa chất khác. Kho hóa chất cần xa khu dân cư, nguồn nước.
- Sử dụng: Trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ khi tiếp xúc.
Kết luận
Ethanol là một hợp chất hữu cơ quan trọng với nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất. Tuy nhiên, cần lưu ý về tính nguy hiểm của Ethanol và tuân thủ các quy định về bảo quản, sử dụng để đảm bảo an toàn. Hiểu rõ ethanol là gì và các tính chất của nó sẽ giúp chúng ta sử dụng hợp chất này một cách hiệu quả và an toàn.
