Bạn đang tìm hiểu về Chụp Pet Ct Là Gì? Đây là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, mang đến những thông tin vô giá trong việc phát hiện và điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là ung thư. Hãy cùng balocco.net khám phá chi tiết về phương pháp này, từ nguyên lý hoạt động đến ứng dụng và những điều cần lưu ý.
1. Chụp PET CT Là Gì?
Chụp PET CT (Positron Emission Tomography/Computed Tomography), hay còn gọi là chụp cắt lớp phát xạ positron kết hợp chụp cắt lớp vi tính, là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, kết hợp hai phương pháp riêng biệt để cung cấp thông tin toàn diện về cấu trúc và chức năng của các cơ quan trong cơ thể.
Về cơ bản, máy PET CT có hình dáng tương tự máy chụp CT hoặc MRI thông thường. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở nguyên lý hoạt động. Kỹ thuật này sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ (thường là FDG – một dạng glucose đánh dấu phóng xạ) tiêm vào cơ thể. Các tế bào ung thư, do có tốc độ trao đổi chất cao hơn, sẽ hấp thụ nhiều glucose hơn các tế bào bình thường. Máy PET CT sẽ ghi lại sự phân bố của chất phóng xạ này, giúp bác sĩ phát hiện các khối u hoặc các vùng viêm nhiễm.
2. Vì Sao Cần Chụp PET CT?
Trong nhiều trường hợp, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thông thường như CT hoặc MRI đã đủ để đưa ra kết luận. Tuy nhiên, PET CT scan lại có những ưu điểm vượt trội trong một số lĩnh vực chuyên sâu, đặc biệt là:
2.1. Ứng Dụng PET/CT Trong Ung Bướu
Tế bào ung thư có đặc điểm là phát triển và phân chia rất nhanh, đòi hỏi nguồn năng lượng lớn. Vì vậy, chúng hấp thụ glucose với tốc độ cao hơn nhiều so với các tế bào bình thường. FDG (18-fluorodeoxyglucose), một chất tương tự glucose được đánh dấu phóng xạ, sẽ tập trung nhiều hơn ở các tế bào ung thư, giúp phát hiện các khối u và các ổ di căn.
Theo nghiên cứu từ Trung tâm Ung thư MD Anderson, chụp PET CT có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm hơn so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, giúp tăng cơ hội điều trị thành công.
Chụp PET có thể giúp trả lời các câu hỏi quan trọng trong chẩn đoán và điều trị ung thư:
- Khối u này lành tính hay ác tính?
- Khối u này có nguồn gốc từ đâu?
- Những cơ quan nào đã bị di căn?
- Hiệu quả của điều trị ung thư như thế nào? Khỏi hoàn toàn hay tái phát tại chỗ?
2.2. Ứng Dụng PET/CT Trong Bệnh Lý Tim Mạch
Ngoài ung thư, ứng dụng PET CT còn mở ra những cơ hội mới trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch, đặc biệt là thiếu máu cơ tim.
Chụp PET CT có thể:
- Xác định vùng cơ tim bị thiếu máu, vùng cơ tim đã chết.
- Tiên lượng sớm nguy cơ nhồi máu cơ tim, cũng như khả năng can thiệp bằng phẫu thuật, đặt stent…
- Đánh giá quá trình chuyển hóa mô cơ tim.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, PET CT có độ chính xác cao hơn so với các phương pháp chẩn đoán thiếu máu cơ tim khác, giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị phù hợp.
2.3. Ứng Dụng PET/CT Trong Bệnh Thần Kinh
Trong lĩnh vực thần kinh, PET CT có thể được sử dụng để đánh giá hệ thống mạch máu và khả năng cung cấp oxy đến các mô não, giúp chẩn đoán các bệnh lý như đột quỵ, sa sút trí tuệ, rối loạn trí nhớ, co giật hoặc khối u não.
Một số chất dẫn truyền thần kinh cũng có thể được định vị thông qua PET CT, ví dụ như dopamine trong chẩn đoán bệnh Parkinson.
3. Khi Nào Nên Chụp PET/CT?
CT PET không phải là chỉ định thường quy, mà được sử dụng trong một số trường hợp cụ thể:
- Đánh giá tình trạng di căn xa của khối ung thư.
- Chẩn đoán chính xác tình trạng khối ung thư nguyên phát, nếu các phương tiện khác không thể cho câu trả lời phù hợp.
- Khảo sát sớm bệnh lý mạch vành mạn tính, gây thiếu máu cơ tim.
- Khảo sát tình trạng thiếu oxy não, các khối u ở não.
Việc chỉ định chụp PET CT sẽ do bác sĩ chuyên khoa quyết định, dựa trên tình trạng bệnh lý cụ thể của từng người.
4. Ưu Nhược Điểm Của Kỹ Thuật Chụp PET CT
Giống như mọi phương pháp chẩn đoán khác, PET CT cũng có những ưu và nhược điểm riêng:
4.1. Ưu Điểm Chụp PET CT
- Đánh giá được cả cấu trúc và chức năng của cơ thể.
- Ít xâm lấn hơn phẫu thuật thám sát, chi phí điều trị có thể thấp hơn và tiên lượng tốt hơn.
- Phân biệt được khối u lành tính hay ác tính với độ tin cậy cao.
- Đánh giá chính xác khả năng xâm lấn, di căn.
- Đánh giá giai đoạn bệnh lý ung thư.
- Khảo sát tình trạng tái phát, đáp ứng điều trị của bệnh lý ung bướu, tim mạch và thần kinh.
- Chẩn đoán sớm bệnh lý thiếu máu hệ tim mạch.
4.2. Nhược Điểm Chụp PET CT
- Nguy cơ nhiễm xạ: Tương tự như chụp CT thông thường, PET CT cũng có nguy cơ chiếu xạ, tuy nhiên lượng xạ này rất nhỏ và không gây hại đáng kể.
- Tăng đường huyết: Việc sử dụng FDG có thể khiến đường huyết của người bệnh kém ổn định trong lúc thực hiện, nhưng có thể kiểm soát được.
- Không gian hẹp: Quá trình thực hiện cần nằm trong buồng kín khá lâu, có thể gây khó chịu cho người bệnh.
5. Quy Trình Chụp PET CT Diễn Ra Như Thế Nào?
5.1. Chuẩn Bị Trước Khi Chụp PET CT
Sau khi được tư vấn và chỉ định thực hiện chụp PET CT, người bệnh cần lưu ý một số điều sau:
- Nhịn ăn ít nhất 4 giờ trước khi chụp.
- Có thể uống nước lọc trước khi thực hiện 2 giờ. Nên uống nhiều nước (0.5-1 lít) trước khi chụp.
- Các thuốc kê đơn có thể dùng bình thường, trừ Metformin (thuốc điều trị tiểu đường) cần tham khảo ý kiến bác sĩ vì có thể phải ngưng thuốc 48 giờ trước khi chụp.
- Chọn quần áo rộng rãi, thoải mái, không có dây kéo hoặc kim loại.
- Kim loại có thể gây nhiễu ảnh, vì vậy cần để các vật dụng cá nhân như trang sức, điện thoại ở ngoài phòng chụp.
- Thông báo với bác sĩ về các thiết bị y khoa đang mang (máy trợ thính, răng giả…).
- Sắp xếp lịch trình thoải mái vì một buổi chụp PET CT có thể kéo dài từ 40-60 phút.
Cần trao đổi với bác sĩ trước khi chụp CT PET nếu bạn:
- Đang mang thai, nghi ngờ có thai hoặc đang cho con bú.
- Đang điều trị bệnh đái tháo đường.
- Đang dùng một số thuốc.
- Có tiền sử dị ứng với thuốc, thực phẩm, phấn hoa… đặc biệt là dị ứng với thuốc cản quang hay chất chỉ điểm.
5.2. Thực Hiện Chụp PET CT
Trước khi bắt đầu chụp, người bệnh sẽ được yêu cầu nằm lên băng ca nghỉ ngơi, đánh giá lại các tiền sử cần lưu ý. Sau đó, bác sĩ sẽ tiêm chất chỉ điểm phóng xạ vào tĩnh mạch ở tay.
Lượng thuốc tiêm và thời gian thuốc khuếch tán trong cơ thể (khoảng 30-60 phút) tùy thuộc vào từng người bệnh. Trong thời gian này, người bệnh cần nằm yên tĩnh, tránh cử động hoặc trò chuyện.
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể được yêu cầu uống dung dịch cản quang để phân biệt đường tiêu hóa với các cấu trúc khác.
Sau thời gian khuếch tán, người bệnh sẽ được đưa vào buồng PET CT scanner để bắt đầu chụp. Thời gian chụp trong buồng máy dao động từ 20-30 phút, tùy thuộc vào mục tiêu đánh giá (một cơ quan hay toàn thân).
Đối với bệnh lý tim mạch, thời gian thực hiện có thể kéo dài hơn (2-3 giờ), vì người bệnh cần chụp PET 2 lần trước và sau khi can thiệp để khảo sát vùng cơ tim bị thiếu máu.
5.3. Sau Khi Chụp PET CT Cần Lưu Ý Gì?
Nếu không có yêu cầu gì khác, người bệnh có thể về nhà và sinh hoạt bình thường sau khi chụp PET CT.
Một lượng nhỏ chất chỉ điểm còn tồn đọng trong cơ thể sẽ được lọc qua nước tiểu và phân. Do đó, cần uống thật nhiều nước sau khi chụp để cơ thể mau chóng thanh lọc chất phóng xạ.
6. Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Chụp PET CT
6.1. Sự Khác Biệt Giữa Chụp PET CT Và Chụp CT?
PET CT và chụp cắt lớp vi tính có cấu tạo và máy móc tương đối giống nhau, nhưng kỹ thuật chụp thì khác nhau. PET CT tương đương với 2 kỹ thuật: vừa chụp CT, vừa sử dụng chất chỉ điểm phóng xạ positron (Positron Emission Tomography) để xác định vị trí.
Về chức năng, CT chỉ cho thấy cấu trúc các cơ quan trong cơ thể, có thể quan sát được khối u khi chúng ở một kích thước nhất định. Ngược lại, PET CT có thể thấy những khối u ở kích thước nhỏ hơn, các nốt di căn xa mà CT không phát hiện được. Đồng thời, việc định lượng mật độ của chất chỉ điểm còn cho phép gợi ý một khối u là lành hay ác.
6.2. Chụp PET CT Có Hại Không?
Một số nguy cơ khi thực hiện PET CT scan bao gồm:
- Phơi nhiễm phóng xạ: Hàm lượng phóng xạ còn tồn dư trong người sau khi chụp CT hay PET CT không gây ra bất lợi cho sức khỏe. Với PET, lượng chất chỉ điểm phóng xạ còn tồn dư rất nhỏ và thường được thanh thải trong vài ngày sau chụp.
- Dị ứng: Chất chỉ điểm cũng có thể gây dị ứng, tuy nhiên số ca dị ứng với chất chỉ điểm phóng xạ (FDG) cực kỳ hiếm.
6.3. Chụp PET CT Có Phải Cách Ly Không?
Do lượng phóng xạ còn tồn dư trong cơ thể người bệnh không cao và hoàn toàn được thanh thải sau một vài ngày, nên người bệnh không cần phải cách ly sau khi chụp CT PET.
6.4. Khi Nào Có Kết Quả Chụp PET?
Thông thường, kết quả chụp CT PET sẽ có trong vòng 2-5 ngày sau khi chụp. Bác sĩ sẽ hẹn tái khám để thảo luận về các phương án điều trị tiếp theo.
7. Chụp PET CT Bao Nhiêu Tiền?
Nhìn chung, chi phí chụp PET CT tương đối cao. Chi phí cho mỗi lần chụp có thể dao động trong khoảng từ 20.000.000 – 25.000.000 VNĐ, tùy theo cơ sở y tế.
Lưu ý: Bảng giá dịch vụ trên đây là bảng giá tham khảo tại thời điểm cập nhật bài viết. Khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp bệnh viện để được tư vấn cụ thể về chi phí tại thời điểm khách hàng sử dụng dịch vụ.
8. Chụp PET CT Ở Đâu Tốt?
Khi chụp PET CT, người bệnh nên lựa chọn các bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín, đặc biệt là các bệnh viện lớn chuyên điều trị ung thư, để quá trình chụp diễn ra nhanh chóng, thuận lợi và không để lại tác dụng phụ.
Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Địa chỉ: 175 W Jackson Blvd, Chicago, IL 60604, United States
Điện thoại: +1 (312) 563-8200
Website: balocco.net
Chụp PET CT là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, mang đến hiệu quả cao trong chẩn đoán nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Biện pháp này ngày càng được ứng dụng nhiều hơn và được kỳ vọng trở thành phương pháp chẩn đoán bệnh lý phổ biến trong tương lai. Nếu bạn được chỉ định chụp PET CT, hãy thả lỏng, không lo lắng và phối hợp với kỹ thuật viên trong phòng chụp để có kết quả chụp tốt nhất.
Bạn muốn tìm hiểu thêm về các phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh lý khác? Hãy truy cập balocco.net để khám phá vô vàn thông tin hữu ích và cập nhật về y học! Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình chăm sóc sức khỏe.
