Bảo Thủ Là Gì? Đây là câu hỏi được đặt ra khi bàn về những trở ngại trong quá trình phát triển của cá nhân, tổ chức và xã hội. Sự bảo thủ, trì trệ trong tư duy và hành động được xem là “sợi dây cột chân” kìm hãm sự tiến bộ. Vậy bảo thủ thực sự là gì, biểu hiện và tác hại của nó ra sao? Bài viết này sẽ đi sâu phân tích vấn đề này.
Định Nghĩa Bảo Thủ
Bảo thủ, theo nghĩa thông thường, là việc duy trì, bảo vệ cái cũ kỹ, lạc hậu; không chịu tiếp thu cái mới, cái hay, cái tiến bộ. Nó thể hiện ở sự chống lại tư duy mới, hành động mới trong mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế-xã hội. Nói cách khác, bảo thủ là “duy trì cái cũ, cái hiện tồn, không muốn tiếp nhận cái mới”.
Biểu Hiện Của Tư Tưởng Bảo Thủ
Tư tưởng bảo thủ thể hiện dưới nhiều dạng, nhiều khía cạnh, có những biểu hiện dễ nhận biết nhưng cũng có những biểu hiện rất tinh vi, khó nhận ra. Một số biểu hiện thường gặp bao gồm:
- Trì trệ trong tư duy: Cố chấp giữ quan điểm cũ, không chịu tiếp thu ý kiến mới, cho dù ý kiến đó hợp lý và tiến bộ hơn.
- Ngại thay đổi: Sợ hãi trước những thay đổi, luôn muốn duy trì hiện trạng, dù hiện trạng đó có nhiều bất cập.
- Kháng cự đổi mới: Phản đối, chống lại những sáng kiến, cải cách, đổi mới, coi đó là sự phá vỡ truyền thống.
- Tự mãn với thành tích: Cho rằng mình đã biết đủ, không cần học hỏi thêm, dẫn đến trì trệ và thụt lùi.
- Áp đặt suy nghĩ: Ép buộc người khác phải tuân theo quan điểm của mình, không tôn trọng sự khác biệt.
Tác Hại Của Chủ Nghĩa Bảo Thủ
Bảo thủ gây ra những tác hại nghiêm trọng cho tập thể, xã hội và cá nhân. Nó kìm hãm sự phát triển, cản trở tiến bộ, làm mất đi những cơ hội quý báu. Đặc biệt nguy hiểm khi người mang tư tưởng bảo thủ giữ chức vụ cao, có quyền quyết định, ảnh hưởng đến sự phát triển của cả một tổ chức, đơn vị, địa phương. “Một trí óc bảo thủ là một trí óc đang chết dần”.
Tác hại của bảo thủ thể hiện ở việc:
- Kìm hãm sự phát triển: Cản trở sự đổi mới, sáng tạo, làm cho tổ chức, cá nhân tụt hậu so với xu thế phát triển chung.
- Gây ra trì trệ: Duy trì những cách làm cũ kỹ, lạc hậu, không hiệu quả, dẫn đến trì trệ trong mọi lĩnh vực.
- Làm mất cơ hội: Bỏ lỡ những cơ hội phát triển mới do không dám thay đổi, không chịu tiếp thu cái mới.
- Tạo ra xung đột: Gây ra mâu thuẫn, bất đồng giữa những người có tư tưởng tiến bộ và những người bảo thủ.
Đấu Tranh Chống Lại Chủ Nghĩa Bảo Thủ
Để khắc phục tư tưởng bảo thủ, cần có những giải pháp đồng bộ, kiên trì và quyết liệt.
- Nâng cao nhận thức: Đầu tư cho giáo dục, nâng cao dân trí, giúp mọi người hiểu rõ tác hại của bảo thủ và tầm quan trọng của đổi mới.
- Tuyên truyền, giáo dục: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về tư tưởng tiến bộ, khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới.
- Bảo vệ nhân tố mới: Khuyến khích, tạo điều kiện cho những người có tư tưởng đổi mới, sáng tạo được phát huy năng lực.
- Đổi mới tư duy: Thường xuyên tự kiểm điểm, phê bình và tự phê bình, sẵn sàng thay đổi tư duy, cách làm để phù hợp với tình hình mới.
Kết Luận
Bảo thủ là một căn bệnh nguy hiểm cần phải được loại bỏ để xã hội phát triển. Trong thời đại mới, việc chống lại bảo thủ, không ngừng đổi mới, sáng tạo càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chỉ khi dám thay đổi, dám đương đầu với thách thức, chúng ta mới có thể tiến bước và thành công. Đấu tranh với bảo thủ là một cuộc chiến lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực của cả cộng đồng.
