KOL là viết tắt của Key Opinion Leader, chỉ một cá nhân hoặc tổ chức có tầm ảnh hưởng và chuyên môn trong lĩnh vực nhất định. Ý kiến của họ thường được tôn trọng và lắng nghe bởi cộng đồng. Ví dụ, một bác sĩ da liễu nổi tiếng giới thiệu một sản phẩm chăm sóc da, sản phẩm này sau đó sẽ được khách hàng đón nhận và tin tưởng sử dụng. KOL không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình xu hướng tiêu dùng mà còn là cầu nối hiệu quả giữa thương hiệu và khách hàng mục tiêu.
KOL có thể được phân loại theo ngành nghề – nhà phê bình phim, cây bút chuyên nghiệp, chính trị gia; hoặc theo lĩnh vực – thời trang, ẩm thực, kinh doanh, nghệ thuật. Đặc biệt, KOL không nhất thiết phải sử dụng tài khoản mạng xã hội hoặc có lượng người theo dõi lớn trên trang cá nhân. Một luật sư nổi tiếng, chuyên gia tư vấn tài chính, hoặc một giáo sư đại học đều có thể được coi là KOL trong lĩnh vực của họ.
Một số KOL nổi tiếng ở Việt Nam có thể kể đến bác sĩ Ngô Đức Hùng, nhà thiết kế Nguyễn Công Trí, doanh nhân Linh Thái, Changmakeup. Những cá nhân này đều có sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng trong lĩnh vực chuyên môn của mình.
Thuật ngữ KOL xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1944 trong học thuyết ‘dòng chảy hai bước trong truyền thông’ (two-step flow of communication) của Paul Lazarsfeld. Học thuyết này cho rằng KOL là một trong những nhân tố chủ chốt tác động tới quan điểm của người tiêu dùng, không phải các phương tiện truyền thông đại chúng. Điều này khẳng định vai trò then chốt của KOL trong việc định hình dư luận và ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng.
KOL được sử dụng đầu tiên trong lĩnh vực y học, sau này mới phổ biến trong lĩnh vực marketing. Với nhiều nhãn hàng, việc sử dụng hình ảnh của KOL để quảng bá sản phẩm không chỉ đem lại giá trị lợi nhuận mà còn tăng tính nhận diện thương hiệu. Việc hợp tác với KOL giúp các thương hiệu tiếp cận đúng đối tượng khách hàng tiềm năng, gia tăng độ tin cậy và thúc đẩy doanh số bán hàng.
Hạnh Lê, trợ lý điều hành tại agency EloQ Communications cho rằng, mặc dù Việt Nam vẫn chưa có quy định cụ thể về trách nhiệm của KOL, một KOL khi nhận quảng bá sản phẩm vẫn nên đáp ứng những tiêu chí sau: duy trì tính xác thực: nội dung quảng cáo rõ ràng, đảm bảo thông tin đưa ra đúng sự thật. KOL nên trải nghiệm trực tiếp để hiểu rõ sản phẩm; quảng cáo có kiểm soát: phân phối thời gian đăng bài phù hợp; KOL và nhãn hàng phải có những giá trị cốt lõi tương đồng: KOL chỉ nên nhận quảng cáo cho sản phẩm phù hợp với lối sống cũng như chuyên môn của mình. Những tiêu chí này đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của hoạt động quảng cáo thông qua KOL.
Ví dụ về cách sử dụng từ KOL trong câu:
-
Tiếng Anh: Công Trí is a famous KOL in the fashion industry. His design was used by Katy Perry in the MV “Immoral Flame”.
-
Tiếng Việt: Công Trí là một KOL nổi tiếng trong giới thời trang. Thiết kế của anh từng được Katy Perry sử dụng trong MV “Immoral Flame”. Câu này minh họa cách sử dụng từ KOL trong ngữ cảnh cụ thể, giúp người đọc hiểu rõ hơn về ý nghĩa của từ.
KOL thường bị nhầm lẫn với Influencer, Celebrity, Mass Seeder và KOC (Key Opinion Consumer). Tuy nhiên, mỗi khái niệm đều có những đặc điểm riêng biệt. Influencer là người sở hữu lượng follower lớn trên mạng xã hội, không nhất thiết phải có chuyên môn. Celebrity là người nổi tiếng trong lĩnh vực giải trí. Mass Seeder là người chia sẻ thông tin từ Influencer và KOL. KOC là người tiêu dùng có sức ảnh hưởng, thường dùng thử sản phẩm và đưa ra nhận xét khách quan. Sự khác biệt giữa các khái niệm này nằm ở mức độ chuyên môn, quy mô ảnh hưởng và cách thức hoạt động trên mạng xã hội.
