Hiệu ứng nhà kính không còn là cụm từ xa lạ. Đây là vấn đề cấp thiết mang tính chất toàn cầu. Nếu không có biện pháp khắc phục hay giảm thiểu, chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn nhân loại, đặc biệt là nguy hại đến sự sống con người.
Vậy Hiệu ứng Nhà Kính Là Gì? Chúng ta cần làm gì để khắc phục vấn đề nghiêm trọng này? Cùng tìm hiểu ngay sau đây!
Hiệu ứng nhà kính là gì?
Hiệu ứng nhà kính là gì? Định nghĩa
Hiệu ứng nhà kính (Greenhouse Effect) là hiện tượng Trái Đất nóng lên do bức xạ sóng ngắn của Mặt Trời xuyên qua tầng khí quyển và chiếu xuống mặt đất. Mặt đất hấp thụ bức xạ này và nóng lên, sau đó bức xạ lại sóng dài vào khí quyển. Khí CO2 hấp thụ sóng dài này, giữ nhiệt lại trong bầu khí quyển làm nhiệt độ không khí tăng lên.
Nếu lượng nhiệt này ổn định sẽ giúp Trái Đất cân bằng. Tuy nhiên, lượng khí nhà kính, đặc biệt là CO2, đang tăng quá nhiều khiến Trái Đất nóng lên không ngừng.
Phân loại hiệu ứng nhà kính
Hiệu ứng nhà kính được chia làm hai loại: hiệu ứng nhà kính tự nhiên và hiệu ứng nhà kính nhân tạo.
Hiệu ứng nhà kính tự nhiên
Hiệu ứng nhà kính tự nhiên là hiện tượng các tia bức xạ sóng ngắn của Mặt Trời xuyên qua bầu khí quyển đến mặt đất và được phản xạ trở lại thành các bức xạ sóng dài. Một số phân tử trong bầu khí quyển, như CO2 và hơi nước, có thể hấp thụ những bức xạ nhiệt này và giữ hơi ấm lại trong bầu khí quyển.
Nồng độ CO2 khoảng 0,036% đã đủ để tăng nhiệt độ thêm 30 độ C. Nếu không có hiệu ứng nhà kính tự nhiên, nhiệt độ Trái Đất sẽ là âm 15 độ C. Nhiệt độ trung bình của bề mặt Trái Đất được quyết định bởi sự cân bằng giữa năng lượng Mặt Trời xuống Trái Đất và lượng nhiệt bức xạ từ mặt đất vào vũ trụ. Năng lượng từ Mặt Trời là bức xạ sóng ngắn nên dễ dàng xuyên qua tầng ozon và khí CO2 đến mặt đất. Ngược lại, bức xạ nhiệt từ mặt đất là sóng dài và không thể xuyên qua lớp khí CO2, bị hấp thụ lại, giữ ấm cho Trái Đất.
Lớp CO2 này giống như một lớp kính giữ nhiệt lượng tỏa ngược vào vũ trụ. CO2 được gọi là khí nhà kính. Ngoài ra còn có các khí khác trong khí quyển như NOx, Metan, CFC cũng gây hiệu ứng nhà kính.
Hiệu ứng nhà kính nhân tạo
Vào thời kỳ Trái Đất mới hình thành, do nồng độ CO2 trong khí quyển nguyên thủy cao, chỉ một số ít sự sống có thể tồn tại. Theo thời gian, cường độ tia bức xạ tăng lên, cây cối xuất hiện và hấp thụ một phần CO2, giúp khí hậu tương đối ổn định.
Tuy nhiên, trong 100 năm trở lại đây, hoạt động của con người đã làm mất cân bằng này. Sự thay đổi nồng độ các khí nhà kính làm nhiệt độ tăng thêm 2 độ C. Điển hình là khí CO2 tăng thêm 20% và khí metan tăng 90%.
Hiệu ứng nhà kính gồm 2 loại: tự nhiên và nhân tạo
Nguyên nhân gây ra hiệu ứng nhà kính
Hiệu ứng nhà kính gia tăng là do sự tăng trưởng mạnh mẽ của các khí nhà kính trong bầu khí quyển. Vậy cụ thể nguyên nhân do những loại khí nào?
Khí CO2
Khí CO2 là nguyên nhân hàng đầu gây hiệu ứng nhà kính. Hoạt động sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt của con người thải ra lượng lớn khí CO2, làm trầm trọng thêm hiệu ứng nhà kính và khiến nhiệt độ không khí tăng cao.
Khí CO2 – nguyên nhân hàng đầu gây hiệu ứng nhà kính
Khí CFC
Khí CFC (chloro fluoro carbon) chiếm đến 20% trong cơ cấu các khí gây hiệu ứng nhà kính. Đây là hóa chất tổng hợp được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp như điều hòa, làm lạnh, sản xuất nhựa xốp. Khi thải ra môi trường, CFC bay lên tầng khí quyển, làm mòn tầng ozon, khiến tia cực tím từ Mặt Trời đến Trái Đất nhiều hơn và mạnh hơn.
Khí Metan (CH4)
Khí metan chiếm 13% khí gây hiệu ứng nhà kính. Mỗi phân tử CH4 giữ nhiệt gấp 21 lần phân tử CO2. Hoạt động của con người làm tăng lượng khí metan thải vào khí quyển, ví dụ như phân hủy rác thải, chăn nuôi, sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Tầng ozon
Khí ozon (O3) chiếm 8% khí gây hiệu ứng nhà kính. Tầng ozon suy giảm do phân hủy ozon vượt quá khả năng tái tạo, chủ yếu bởi các nguyên nhân: nguyên tử oxy, gốc hydroxyl hoạt động, oxit nito, hợp chất clo. Tầng ozon suy giảm làm tăng lượng mưa axit, khói quang hóa và gây hiệu ứng nhà kính.
Tầng ozon suy giảm – nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính
Khí N2O (oxit nito)
Khí N2O chiếm 5% khí gây hiệu ứng nhà kính. Mỗi phân tử N2O giữ nhiệt gấp 270 lần phân tử CO2. Nguyên nhân làm tăng khí N2O bao gồm: khí thải giao thông, đốt cháy rác thải rắn, quá trình nitrat hóa trong phân bón và xử lý nước thải, sản xuất nông nghiệp và công nghiệp.
Ngoài ra, còn có các khí khác như SO2, SF6, CF3 và hơi nước cũng góp phần gây hiệu ứng nhà kính.
Hậu quả của hiệu ứng nhà kính
Hậu quả lớn nhất của hiệu ứng nhà kính là biến đổi khí hậu. Cụ thể, nó gây ra một số tác động nghiêm trọng sau:
Hiệu ứng nhà kính gây hậu quả đến nguồn nước, sinh vật và con người
Ảnh hưởng đến nguồn nước
Hiệu ứng nhà kính làm ảnh hưởng đến chất lượng và lượng nước trên Trái Đất, dẫn đến sự thiếu nước sạch cho sinh hoạt và sản xuất.
Ảnh hưởng đến sinh vật
Sự nóng lên toàn cầu làm thay đổi môi trường sống của các loài sinh vật. Nhiều loài không thể thích nghi kịp và dẫn đến tuyệt chủng. Con người cũng tác động đến môi trường sống của động vật, khiến chúng mất không gian sống và có nguy cơ tuyệt chủng.
Ảnh hưởng đến con người
Sức khỏe con người bị đe dọa nghiêm trọng khi bệnh tật xuất hiện ngày càng nhiều do nắng nóng, mưa nhiều tạo điều kiện cho vi khuẩn, vi sinh vật phát triển. Chất thải, khí thải cũng làm gia tăng bệnh tật và giảm miễn dịch. Làm việc ở nhiệt độ cao rất nguy hiểm khi cơ thể không kịp làm mát. Số lượng người chết vì nắng nóng ngày càng tăng.
Xuất hiện hiện tượng băng tan
Băng tuyết ở Bắc Cực và Nam Cực đang tan nhanh chóng, làm mực nước biển dâng cao và dẫn đến nạn hồng thủy. Trong tương lai, một số quốc gia có thể bị nhấn chìm do nước biển dâng.
Biện pháp khắc phục hiệu ứng nhà kính
Trồng thêm nhiều cây xanh
Trồng cây xanh là biện pháp hiệu quả và đơn giản nhất để giảm nhiệt độ toàn cầu. Cây xanh hấp thụ CO2 thông qua quá trình quang hợp, giúp giảm đáng kể lượng khí nhà kính này.
Tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng
Tiết kiệm năng lượng là cách giảm hiệu ứng nhà kính hiệu quả. Sản xuất điện năng từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch thải ra lượng lớn khí CO2. Tiết kiệm điện cũng là tiết kiệm năng lượng, giảm hiệu ứng nhà kính và ô nhiễm không khí.
Tối ưu hóa phương tiện di chuyển
Các phương tiện giao thông như ô tô, xe máy là nguyên nhân chính sản sinh ra khí CO2, N2O và khói bụi. Hạn chế sử dụng các phương tiện này và thay vào đó là đi xe đạp hoặc đi bộ giúp bảo vệ môi trường.
Sử dụng nguồn năng lượng sạch
Nguồn năng lượng sạch như năng lượng gió, năng lượng mặt trời giúp hạn chế hiệu ứng nhà kính và giảm ô nhiễm môi trường.
Tích cực tuyên truyền bảo vệ môi trường
Cần đẩy mạnh các hoạt động, phong trào bảo vệ môi trường, cung cấp kiến thức cho người dân về hiệu ứng nhà kính, tầm quan trọng và tác hại của nó. Đồng thời, nâng cao ý thức và trách nhiệm của mỗi người dân.
Năng lượng mặt trời, bồn tự hoại – giải pháp khắc phục hiệu ứng nhà kính
