Lương gross và lương net là hai khái niệm quan trọng mà người lao động cần nắm rõ khi tham gia thị trường lao động Việt Nam. Vậy lương Gross Là Gì? Sự khác biệt giữa lương gross và lương net là gì và người lao động nên lựa chọn hình thức nhận lương nào để đảm bảo quyền lợi của mình? Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và dễ hiểu về lương gross, giúp bạn đưa ra quyết định tốt nhất cho sự nghiệp của mình.
1/ Khái Niệm Lương Gross Là Gì?
Lương gross là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người lao động, đặc biệt là những người mới đi làm, thường thắc mắc.
Lương gross, hay còn gọi là lương gộp, là tổng thu nhập mà người lao động nhận được từ người sử dụng lao động trước khi khấu trừ bất kỳ khoản thuế hoặc bảo hiểm nào. Mức lương này bao gồm lương cơ bản, các khoản phụ cấp (nếu có), tiền thưởng, hoa hồng và các khoản thu nhập khác theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động. Hiểu đơn giản, lương gross là tổng số tiền mà công ty chi trả cho bạn, nhưng chưa phải là số tiền thực tế bạn nhận về túi.
Theo quy định hiện hành, từ lương gross, người lao động sẽ phải trích một phần để đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) nếu thu nhập đạt đến mức chịu thuế.
2/ Lương Net Là Gì?
Lương net là gì? Đây là khái niệm đối lập với lương gross và dễ dàng phân biệt được.
Lương net, hay còn gọi là lương thực nhận, là khoản tiền lương cuối cùng mà người lao động thực tế nhận được sau khi đã trừ đi tất cả các khoản bảo hiểm bắt buộc và thuế thu nhập cá nhân (nếu có) từ lương gross. Lương net chính là số tiền “tịnh” mà người lao động có thể sử dụng và chi tiêu. Đây là mức lương mà người lao động quan tâm nhất vì nó phản ánh trực tiếp thu nhập cá nhân của họ.
3/ Công Thức Tính Lương Net Từ Lương Gross
Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa lương gross và lương net, cũng như cách tính lương thực nhận, bạn có thể tham khảo công thức sau:
Lương Net = Lương Gross – (Các khoản bảo hiểm bắt buộc + Thuế TNCN)
Trong đó:
- Các khoản bảo hiểm bắt buộc: Bao gồm bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Tổng cộng, người lao động sẽ đóng 10,5% trên mức lương đóng bảo hiểm, trong đó BHXH chiếm 8%, BHYT chiếm 1,5%, và BHTN chiếm 1%.
- Thuế TNCN: Được tính dựa trên thu nhập chịu thuế sau khi đã trừ các khoản giảm trừ gia cảnh và các khoản miễn thuế khác theo quy định của pháp luật thuế TNCN hiện hành. Thuế suất thuế TNCN áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần.
Vậy nên nhận lương gross hay lương net thì có lợi hơn? Đây là câu hỏi mà nhiều người lao động băn khoăn khi thỏa thuận lương với nhà tuyển dụng.
Trên thực tế, nếu doanh nghiệp tuân thủ đúng pháp luật lao động và các quy định về bảo hiểm, thuế, thì việc nhận lương gross hay lương net về bản chất là như nhau, không có sự khác biệt về quyền lợi của người lao động. Tổng chi phí mà doanh nghiệp phải trả cho người lao động là không đổi, chỉ khác nhau ở cách thể hiện và quản lý các khoản khấu trừ.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, doanh nghiệp có thể không thực hiện đúng nghĩa vụ đóng bảo hiểm và thuế cho người lao động dựa trên mức lương thực tế chi trả. Nếu doanh nghiệp trả lương net và cố tình kê khai mức lương đóng bảo hiểm thấp hơn để giảm thiểu chi phí, điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động khi hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội (ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất…) và các quyền lợi khác liên quan đến thu nhập.
Do đó, để đảm bảo quyền lợi đầy đủ và minh bạch, người lao động nên ưu tiên lựa chọn hình thức nhận lương gross. Khi nhận lương gross, người lao động có thể chủ động theo dõi và kiểm tra các khoản đóng bảo hiểm và thuế của mình, đảm bảo rằng doanh nghiệp thực hiện đúng nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, việc hiểu rõ lương gross là gì và cách tính lương net từ lương gross cũng giúp người lao động chủ động hơn trong việc quản lý tài chính cá nhân và lập kế hoạch chi tiêu hợp lý.
