Di sản văn hóa là một phần quan trọng trong lịch sử và bản sắc của mỗi quốc gia. Nó bao gồm cả di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Vậy Di Sản Văn Hóa Vật Thể Là Gì? Bài viết này sẽ làm rõ khái niệm này, đồng thời phân tích các yếu tố cấu thành và vai trò của nó trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.
Theo Luật Di sản văn hóa năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2009), di sản văn hóa vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, bao gồm di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
Phân loại di sản văn hóa vật thể
Di sản văn hóa vật thể được chia thành các loại sau:
Di tích lịch sử – văn hóa
Di tích lịch sử – văn hóa phải đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí sau:
- Công trình xây dựng, địa điểm gắn liền với sự kiện lịch sử, văn hóa tiêu biểu của quốc gia hoặc địa phương.
- Công trình xây dựng, địa điểm gắn với thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc, danh nhân, nhân vật lịch sử có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của quốc gia hoặc địa phương trong các thời kỳ lịch sử.
- Địa điểm khảo cổ có giá trị tiêu biểu.
- Công trình kiến trúc, nghệ thuật, quần thể kiến trúc, tổng thể kiến trúc đô thị và địa điểm cư trú có giá trị tiêu biểu cho một hoặc nhiều giai đoạn phát triển kiến trúc, nghệ thuật.
Danh lam thắng cảnh
Danh lam thắng cảnh phải đáp ứng một trong các tiêu chí sau:
- Cảnh quan thiên nhiên hoặc địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc có giá trị thẩm mỹ tiêu biểu.
- Khu vực thiên nhiên có giá trị khoa học về địa chất, địa mạo, địa lý, đa dạng sinh học, hệ sinh thái đặc thù hoặc khu vực thiên nhiên chứa đựng những dấu tích vật chất về các giai đoạn phát triển của trái đất.
Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia
Di vật, cổ vật được phát hiện trong quá trình khảo cổ hoặc do tổ chức, cá nhân phát hiện, giao nộp sẽ được tạm nhập vào bảo tàng cấp tỉnh. Bảo tàng có trách nhiệm tiếp nhận, quản lý và báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Dựa trên giá trị, Bộ sẽ quyết định giao cho bảo tàng công lập phù hợp để bảo vệ và phát huy giá trị. Tổ chức, cá nhân phát hiện, giao nộp sẽ được bồi hoàn chi phí và thưởng theo quy định.
Bảo vệ và phát huy di sản văn hóa vật thể
Nhà nước có trách nhiệm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể thông qua việc xây dựng hệ thống bảo tàng, ban hành các chính sách bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di tích, danh lam thắng cảnh, đồng thời khuyến khích cộng đồng tham gia vào hoạt động bảo vệ và phát huy di sản.
Kết luận
Di sản văn hóa vật thể là tài sản quý giá của dân tộc, cần được bảo vệ và phát huy để phục vụ cho sự phát triển bền vững của đất nước. Việc hiểu rõ di sản văn hóa vật thể là gì sẽ giúp chúng ta có ý thức hơn trong việc bảo tồn và gìn giữ những giá trị văn hóa cho thế hệ mai sau.
