CPA (Certified Public Accountants) là chứng chỉ dùng để chỉ những kiểm toán viên có trình độ được chứng nhận trên toàn cầu. CPA được xem như là một cố vấn tài chính chuyên nghiệp cho các cá nhân, doanh nghiệp.
Với chứng chỉ CPA Việt Nam, bạn được xem là một kiểm toán viên, có quyền điều hành các cuộc kiểm toán và ký các báo cáo kiểm toán. Cho nên nếu bạn chưa có chứng chỉ này thì chỉ được xem là trợ lý kiểm toán viên.
Nhiệm vụ của CPA bao gồm: tư vấn, quản lý tài chính cho các cá nhân hay doanh nghiệp; quản lý đầu tư, kế hoạch kinh doanh, phân tích kinh doanh, quản lý tiền lương, sổ sách kế toán, kiểm toán, chuẩn bị thuế,…; hoạch định kế hoạch tiết kiệm tiền bạc và thời gian cho cá nhân, doanh nghiệp.
Kỹ năng cần có của một CPA thành công bao gồm: kỹ năng kỹ thuật, kỹ năng tổ chức, tư duy phân tích, phản biện, giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp và sự nhạy bén trong kinh doanh. CPA cần kiến thức kỹ thuật sâu rộng, khả năng sắp xếp công việc có hệ thống, phân tích dữ liệu, đánh giá, đưa ra đề xuất hợp lý và đáng tin cậy, tìm giải pháp cho các vấn đề phức tạp về thuế hoặc thông lệ kinh doanh, giao tiếp hiệu quả với đồng nghiệp, khách hàng và có sự nhạy bén trong kinh doanh để tư vấn cho ban lãnh đạo về các quyết định tài chính.
Lợi ích của việc học chứng chỉ CPA bao gồm: tăng cơ hội việc làm trong lĩnh vực kế toán, nhận được mức lương hấp dẫn (khoảng 400 – 500 USD/tháng tại Việt Nam và 1.000 – 2.000 USD/tháng với CPA Hoa Kỳ, Úc), và nâng cao uy tín bản thân với nhà tuyển dụng, cấp trên, khách hàng và đối tác.
Điều kiện tham dự kỳ thi CPA bao gồm: tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành Kế toán, Kiểm toán, Tài chính, Ngân hàng hoặc các chuyên ngành khác có tổng số học trình các môn học về kế toán, kiểm toán đạt từ 7% trở lên; có ít nhất 5 năm làm việc ở vị trí kế toán, tài chính hoặc 4 năm kinh nghiệm làm trợ lý kiểm toán viên; không vi phạm quy chuẩn đạo đức nghề nghiệp; cung cấp đầy đủ giấy tờ, hồ sơ dự thi và nộp lệ phí niêm yết trước kỳ thi.
Chương trình học CPA Úc gồm 2 cấp độ và 12 môn học: cấp độ cơ bản (6 môn) và cấp độ chuyên nghiệp (4 môn bắt buộc và 2 môn tự chọn). CPA Việt Nam gồm 7 môn học: Tài chính và quản lý tài chính nâng cao, Thuế và quản lý thuế nâng cao, Pháp luật về kinh tế và luật doanh nghiệp, Kế toán tài chính, kế toán quản trị nâng cao, Kiểm toán và dịch vụ bảo đảm nâng cao, Phân tích hoạt động tài chính nâng cao, và Ngoại ngữ. Nếu đã có chứng chỉ hành nghề kế toán, chỉ cần học và thi 3 môn: Kiểm toán và dịch vụ bảo đảm nâng cao, Phân tích hoạt động tài chính nâng cao và Ngoại ngữ.
Học phí đào tạo CPA dao động từ 9.000.000 VNĐ – 18.000.000 VNĐ tùy theo trung tâm và hình thức dạy học. Lệ phí thi CPA Úc gồm phí dự thi, phí gia hạn, phí hoãn thi, phí thi nền tảng. Lệ phí thi CPA Việt Nam khác nhau tùy theo đối tượng và số lần thi.
Kỳ thi CPA Úc được thực hiện trên máy tính hoặc giấy, cấu trúc đề thi kết hợp tự luận và trắc nghiệm, thời lượng 3 giờ 15 phút, tần suất 4 năm/lần. Kỳ thi CPA Việt Nam thi trên giấy, tự luận, thời lượng 180 phút/môn (ngoại ngữ 120 phút), tần suất 2 lần/năm. Thời gian học dự kiến 1,5 – 3 năm cho CPA Úc và 4 năm cho CPA Việt Nam. Chứng chỉ có hiệu lực 2 năm (CPA Úc) và 5 năm (CPA Việt Nam).
