Business Analyst (BA), hay Chuyên viên Phân tích Nghiệp vụ, là một vị trí quan trọng trong nhiều doanh nghiệp hiện nay. Vậy Business Analyst Là Gì? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết về vai trò, kỹ năng cần thiết, sự khác biệt giữa BA và Business Intelligence Analyst (BI Analyst), cũng như cơ hội nghề nghiệp và mức lương của một BA.
Vai Trò Của Một Business Analyst
BA chịu trách nhiệm phân tích, đánh giá toàn bộ quy trình kinh doanh của công ty để xác định vấn đề và đề xuất giải pháp. BA có thể làm việc trực tiếp với khách hàng để thu thập ý kiến đóng góp, sau đó chuyển thông tin về team nội bộ để xử lý. Họ đóng vai trò cầu nối giữa bộ phận kinh doanh và kỹ thuật, đảm bảo các yêu cầu nghiệp vụ được chuyển đổi thành giải pháp kỹ thuật khả thi. BA cũng chịu trách nhiệm viết và quản lý tài liệu kỹ thuật.
Ví dụ, khi doanh nghiệp gặp vấn đề trong việc phát triển, BA sẽ làm việc với các bên liên quan (stakeholders) để đề xuất giải pháp. Giải pháp có thể linh hoạt, không nhất thiết phải sử dụng phần mềm, mà có thể là thay đổi chính sách, điều chỉnh quy trình, hoặc đào tạo lại nhân viên. Sau khi kế hoạch được duyệt, BA sẽ phối hợp với đội kỹ thuật/kinh doanh để triển khai.
BA không chỉ có trong ngành IT mà còn tồn tại ở nhiều ngành nghề khác như ngân hàng, logistics,…
So Sánh Business Analyst và Business Intelligence Analyst
Business Intelligence (BI) là quá trình thu thập, phân tích dữ liệu và cung cấp thông tin hỗ trợ ra quyết định kinh doanh. Vậy Business Intelligence Analyst là gì? BI Analyst phân tích dữ liệu để chuẩn bị báo cáo tài chính và tình báo thị trường. Công việc của BI Analyst bao gồm thu thập và khai thác dữ liệu, xây dựng kho dữ liệu, loại bỏ dữ liệu lỗi thời, đánh giá dữ liệu và phân tích bằng ngôn ngữ lập trình.
Cả BA và BI đều giúp doanh nghiệp đưa ra giải pháp hoạt động, nâng cao hiệu quả và phát triển kinh doanh. Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt chính:
- Mục đích: BI sử dụng dữ liệu lịch sử để xác định điều gì đã xảy ra, trong khi BA sử dụng dữ liệu để xác định lý do tại sao điều đó xảy ra và đưa ra dự đoán. BI cung cấp phân tích mô tả, còn BA cung cấp phân tích dự đoán.
- Cách sử dụng: BI được sử dụng để hiểu các hoạt động kinh doanh trong quá khứ ảnh hưởng đến chỉ số hiệu suất chính (KPI) như thế nào. BA sử dụng dữ liệu để xác định lý do tại sao các quy trình ảnh hưởng đến KPI và xây dựng mô hình dự đoán thay đổi trong tương lai.
- Công cụ: Công cụ BA thường tiên tiến hơn về mặt toán học so với công cụ BI, vì BA liên quan đến phân tích thống kê và các quy trình phức tạp như machine learning.
Học Vấn Cho Business Analyst
Để trở thành một BA, bạn có thể lựa chọn một trong ba nhóm ngành sau:
- Hệ thống thông tin quản lý: Cung cấp kiến thức về kinh tế, công nghệ thông tin và hệ thống thông tin quản lý, trang bị cho sinh viên kỹ năng thiết kế, quản trị, vận hành hệ thống thông tin và phân tích dữ liệu.
- Công nghệ thông tin (CNTT): Cung cấp kiến thức nền tảng về công nghệ thông tin, giúp BA hiểu rõ về việc xây dựng, vận hành, bảo trì và phát triển phần mềm. Tuy nhiên, cần bổ sung kiến thức về nghiệp vụ kinh doanh và kỹ năng mềm.
- Kinh tế – quản lý: Cung cấp kiến thức cơ bản về quản trị, tài chính, kế toán/kiểm toán, ngân hàng. Tuy nhiên, cần bổ sung kiến thức về CNTT.
Kỹ Năng Cần Thiết Cho Business Analyst
Một BA thực thụ cần có những kỹ năng sau:
- Giao tiếp và xây dựng mối quan hệ: Khả năng trình bày, diễn đạt, tổ chức và điều hành cuộc họp hiệu quả.
- Nhạy bén trong kinh doanh: Kiến thức kinh doanh và hiểu biết chiến thuật của doanh nghiệp.
- Tư duy phân tích dữ liệu: Khả năng hiểu, chắt lọc thông tin giá trị từ dữ liệu, phân tích và xây dựng mô hình dữ liệu.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Khả năng làm rõ vấn đề, đề xuất giải pháp khả thi và tham gia giải quyết vấn đề.
- Tư duy phản biện: Khả năng đánh giá, phân tích và lựa chọn giải pháp, phân tích yêu cầu của khách hàng một cách cẩn thận.
Mức Lương Của Business Analyst
Mức lương trung bình của BA tại Việt Nam dao động từ 10 – 60 triệu/tháng tùy theo kinh nghiệm và vị trí. Mức lương của BI Analyst cũng tương tự, dao động từ 15 – 45 triệu/tháng. Cả hai nghề nghiệp đều có tiềm năng phát triển rộng mở.
