Theo Điều 2 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007, vắc xin được định nghĩa là chế phẩm chứa kháng nguyên tạo cho cơ thể khả năng đáp ứng miễn dịch, được dùng với mục đích phòng bệnh. Vắc xin, về bản chất, là một loại chế phẩm sinh học giúp cơ thể tạo ra khả năng miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus. Kháng nguyên trong vắc xin sẽ kích thích hệ miễn dịch sản sinh kháng thể đặc hiệu, giúp cơ thể “ghi nhớ” và sẵn sàng chống lại tác nhân gây bệnh khi gặp lại trong tương lai. Việc tiêm vắc xin được thực hiện nhằm mục đích phòng ngừa bệnh tật, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Hình ảnh minh họa việc tiêm chủng vắc xin.
Điều 29 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 quy định về tiêm vắc xin bắt buộc cho các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có dịch, người được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cử đến vùng có dịch, trẻ em và phụ nữ có thai trong Chương trình tiêm chủng mở rộng. Việc tiêm chủng bắt buộc này nhằm đảm bảo sức khỏe cộng đồng, ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Cha mẹ hoặc người giám hộ của trẻ em và mọi người dân có trách nhiệm thực hiện yêu cầu của cơ sở y tế có thẩm quyền trong việc sử dụng vắc xin bắt buộc.
Luật cũng quy định miễn phí sử dụng vắc xin bắt buộc cho người có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có dịch, người được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cử đến vùng có dịch và các đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 29. Điều này đảm bảo mọi người dân đều có quyền tiếp cận vắc xin phòng bệnh, không phân biệt điều kiện kinh tế.
Theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP, hành vi tiêm vắc xin không đúng chỉ định, không đảm bảo an toàn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân và gấp đôi đối với tổ chức. Hình thức xử phạt bổ sung bao gồm đình chỉ hoạt động của cơ sở tiêm chủng từ 01 tháng đến 03 tháng và tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh từ 01 tháng đến 03 tháng.
Các quy định này nhằm đảm bảo việc tiêm chủng được thực hiện an toàn, đúng quy trình, tránh những hậu quả đáng tiếc cho sức khỏe người dân. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về tiêm chủng là trách nhiệm của cả cá nhân và tổ chức liên quan.
