Câu chuyện về thầy Chu Văn An và người học trò sắp làm tri phủ luôn được nhắc đến như một bài học quý giá về đạo đức làm người, đặc biệt là về liêm sỉ. Vậy Liêm Sỉ Là Gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa sâu xa của hai chữ “liêm sỉ” qua câu chuyện ý nghĩa này.
Liêm Sỉ Trong Lời Dạy Của Thầy Chu Văn An
Câu chuyện kể rằng, một học trò của thầy Chu Văn An sắp được bổ nhiệm làm tri phủ đến bái biệt thầy. Anh ta xin thầy chỉ giáo những điều cần ghi nhớ khi làm quan. Thầy Chu Văn An dạy rằng: “Việc nước là trọng đại, có nhiều việc làm, thiên hình vạn trạng, anh phải tùy cơ ứng biến, duy có hai chữ liêm, sỉ thì anh phải ghi nhớ suốt đời, khi vinh hoa phú quý, lúc khó khăn hiểm nguy cũng không bao giờ được đánh mất liêm, sỉ”.
Lời dạy của thầy Chu Văn An đã nhấn mạnh tầm quan trọng của liêm sỉ trong cuộc sống, đặc biệt là đối với người làm quan. Liêm sỉ được xem là nền tảng đạo đức của một con người, là kim chỉ nam trong mọi hành động, quyết định.
Liêm Sỉ: Nền Tảng Đạo Đức Của Con Người
Liêm sỉ bao gồm hai yếu tố: liêm và sỉ. Liêm có nghĩa là trong sạch, không tham nhũng, không vụ lợi. Sỉ là biết xấu hổ, biết tự trọng. Người có liêm sỉ là người sống trong sạch, chính trực, biết giữ gìn danh dự, phẩm giá của bản thân.
Người học trò thưa với thầy rằng thời thế nhiễu nhương, ngay cả nhiều người được coi là sĩ phu cũng không giữ được liêm sỉ. Thầy Chu Văn An đáp lại bằng câu hỏi: “Anh định sẽ làm cây tùng, cây bách hay làm dây leo, tầm gửi?”. Câu hỏi này như một lời nhắc nhở sâu sắc, người làm quan phải sống ngay thẳng, kiên định với đạo đức như cây tùng, cây bách giữa mùa đông giá rét, chứ không được luồn cúi, dựa dẫm như dây leo, tầm gửi.
Ý Nghĩa Sâu Xa Của Liêm Sỉ
Liêm sỉ không chỉ đơn thuần là việc giữ gìn danh dự cá nhân mà còn là trách nhiệm với cộng đồng, với đất nước. Người có liêm sỉ sẽ luôn hành động vì lợi ích chung, đặt quyền lợi của nhân dân lên trên hết. Ngược lại, người không có liêm sỉ sẽ vì tư lợi mà làm những điều sai trái, gây hại cho xã hội.
Trong xã hội hiện đại, liêm sỉ vẫn giữ nguyên giá trị. Nó là thước đo đạo đức của mỗi cá nhân, là nền tảng xây dựng một xã hội công bằng, văn minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Thiếu một đức, thì không thành người”. Liêm sỉ là một trong những đức tính quan trọng hàng đầu để làm người. Việc giữ gìn liêm sỉ, đặc biệt đối với cán bộ, là yếu tố quyết định sự thành bại của đất nước.
Kết Luận
Liêm sỉ là phẩm chất đạo đức quý báu của con người. Mỗi chúng ta cần phải rèn luyện, giữ gìn liêm sỉ để sống xứng đáng với danh dự của bản thân và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Câu chuyện về thầy Chu Văn An và người học trò mãi là bài học sâu sắc về liêm sỉ cho muôn đời sau.
