Nhiễm virus viêm gan C (HCV) là một vấn đề sức khỏe toàn cầu nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Xét nghiệm HCV Ab miễn dịch tự động đóng vai trò quan trọng trong việc sàng lọc và chẩn đoán sớm bệnh viêm gan C, giúp người bệnh được điều trị kịp thời.
Nhiều người nhiễm HCV không biểu hiện triệu chứng rõ ràng và không nhận biết được tình trạng bệnh của mình. Nhiễm HCV cấp tính có thể gây ra các triệu chứng nhẹ, không đặc hiệu, trong khi nhiễm HCV mạn tính có thể âm thầm tiến triển trong nhiều năm trước khi gây tổn thương gan nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng gan.
1. Xét nghiệm HCV Ab miễn dịch tự động là gì?
HCV Ab, hay còn gọi là anti-HCV (kháng thể HCV), là viết tắt của Hepatitis C virus antibody, tức là kháng thể kháng virus viêm gan C. Đây là một xét nghiệm có độ nhạy cao, không thể thiếu trong quá trình chẩn đoán bệnh viêm gan C. Xét nghiệm này được sử dụng để phát hiện kháng thể chống lại virus viêm gan C trong máu.
Xét nghiệm HCV Ab miễn dịch tự động giúp phát hiện kháng thể đặc hiệu (anti-HCV) đối với kháng nguyên tái tổ hợp. Đây là phương pháp hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất để xác định xem một người đã từng tiếp xúc với HCV hay chưa. Tuy nhiên, xét nghiệm này không thể phân biệt giữa người đã khỏi bệnh và người đang nhiễm bệnh hoạt động, hoặc phát hiện bệnh trong giai đoạn cửa sổ trước khi chuyển đổi huyết thanh. Để xác định tình trạng nhiễm virus hiện tại, cần thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu hơn dựa trên phân tử như xét nghiệm HCV ARN.
Xét nghiệm HCV Ab dương tính không khẳng định tình trạng hiện tại của virus trong cơ thể, mà chỉ xác nhận rằng bệnh nhân đã từng nhiễm virus viêm gan C (đã từng tiếp xúc với HCV). Do đó, xét nghiệm này chủ yếu được sử dụng để sàng lọc khả năng lây nhiễm, không dùng để chẩn đoán nhiễm trùng mạn tính hoặc đánh giá cụ thể tình trạng bệnh. Để có kết quả chính xác nhất về khả năng mắc bệnh, cần thực hiện xét nghiệm định lượng HCV-RNA trong máu. Nếu kết quả HCV-RNA âm tính, cơ thể đã tự loại trừ virus. Nếu kết quả dương tính, bệnh nhân thực sự đang mắc viêm gan C và cần điều trị.
2. Ý nghĩa kết quả xét nghiệm HCV Ab
Xét nghiệm HCV Ab thường cho ra hai kết quả chính: âm tính và dương tính.
-
Kết quả âm tính: Nếu mẫu không phản ứng trong quá trình tầm soát ban đầu, kết quả sẽ được báo cáo là không phát hiện anti-HCV, tức là âm tính. Kết quả âm tính thường chỉ ra rằng người được xét nghiệm không nhiễm virus viêm gan C. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, đặc biệt là ở giai đoạn sớm của nhiễm trùng hoặc ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, kháng thể có thể chưa được phát triển đầy đủ để phát hiện. Mặc dù không có vaccine phòng bệnh viêm gan C, việc chủ động phòng tránh các yếu tố nguy cơ lây nhiễm vẫn rất quan trọng.
-
Kết quả dương tính: Mẫu có phản ứng trong quá trình tầm soát ban đầu sẽ được kiểm tra lại bằng một xét nghiệm HCV Ab khác sử dụng kháng nguyên tái tổ hợp thay thế và định dạng xét nghiệm khác. Nếu xét nghiệm thứ hai cũng dương tính, mẫu được xem là dương tính với HCV.
- Khả năng 1: Người bệnh có thể đã bị nhiễm virus viêm gan C. Nếu xét nghiệm HCV RNA dương tính, người đó hiện đang bị nhiễm trùng. Nếu không phát hiện virus HCV, có thể người bệnh đã từng nhiễm virus viêm gan C nhưng đã tự đào thải virus khỏi cơ thể (khoảng 15% người nhiễm HCV có khả năng tự đào thải virus trong giai đoạn viêm gan C cấp tính, số còn lại sẽ chuyển sang giai đoạn mạn tính).
- Khả năng 2: Bệnh nhân đang mắc viêm gan C. Bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm khác để đánh giá mức độ viêm gan và xác định có cần điều trị hay không.
Trong trường hợp kết quả xét nghiệm ban đầu và xét nghiệm lại khác nhau, nếu không có yếu tố nguy cơ, người đó có thể âm tính với anti-HCV. Nếu có yếu tố nguy cơ, cần xét nghiệm lại anti-HCV trong mẫu tiếp theo và sau đó bằng xét nghiệm định tính acid nucleic (HCV-ARN).
3. Những sai sót có thể xảy ra khi làm xét nghiệm và cách xử trí
Dương tính giả hoặc âm tính giả có thể xảy ra do một số nguyên nhân:
- Thực hiện sai các bước xét nghiệm.
- Mẫu âm tính bị nhiễm chéo từ mẫu dương tính có nồng độ kháng thể cao.
- Cơ chất bị nhiễm các tác nhân oxy hóa.
- Dung dịch phản ứng bị nhiễm bẩn.
Để tránh sai sót, cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn xét nghiệm, kiểm tra và vệ sinh máy xét nghiệm thường xuyên, và chia hóa chất vào ống nghiệm sạch trước mỗi lần sử dụng.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp các gói Sàng lọc Gan mật, giúp phát hiện virus viêm gan ở giai đoạn sớm, ngay cả khi chưa có triệu chứng. Gói sàng lọc gan mật toàn diện tại Vinmec mang lại nhiều lợi ích:
- Đánh giá chức năng gan thông qua xét nghiệm men gan.
- Đánh giá chức năng mật và dinh dưỡng lòng mạch.
- Tầm soát sớm ung thư gan.
- Thực hiện các xét nghiệm như tổng phân tích tế bào máu, khả năng đông máu, sàng lọc viêm gan B, C.
- Đánh giá trạng thái gan mật qua siêu âm và các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến gan.
- Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật, các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật.
Để đăng ký khám và điều trị bệnh lý tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đăng ký khám trực tuyến.