Ngày 26/3 là ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, hay còn được gọi là ngày Thành lập Đoàn. Đây là một tổ chức chính trị – xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Hồ Chí Minh lãnh đạo.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị – xã hội của thanh niên Việt Nam, giữ vai trò nòng cốt trong phong trào thanh niên và tổ chức thanh niên; tổ chức hướng dẫn hoạt động của thiếu niên, nhi đồng, phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Đoàn có trách nhiệm giám sát và phản biện xã hội đối với chính sách, pháp luật về thanh niên; tổng hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của thanh niên đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Đoàn cũng tham gia, phối hợp với các cơ quan nhà nước có liên quan trong quá trình xây dựng, tuyên truyền và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên và thực hiện các hoạt động đối ngoại thanh niên.
Lịch sử ra đời ngày thành lập Đoàn gắn liền với những cột mốc hành trình đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người nhận ra vai trò quan trọng của thanh niên đối với sự nghiệp giải phóng đất nước và thấy cần thiết phải thành lập tổ chức cho Thanh thiếu niên. Tháng 6/1925, tổ chức đầu tiên của thanh niên Việt Nam được thành lập mang tên Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội. Tổ chức này chính thức phát triển mạnh mẽ khi phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh thành công và Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Hội nghị lần thứ 2 diễn ra tại Hà Nội năm 1931 đã quyết định thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương. Tại Đại hội toàn quốc lần thứ 3 năm 1961, tất cả đại biểu quốc hội đã đồng ý lấy ngày 26/3/1931 là ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản, trở thành ngày kỷ niệm hàng năm.
Tên gọi của Đoàn đã thay đổi qua nhiều lần để phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng thời kỳ cách mạng: Đoàn TNCS Việt Nam, Đoàn TNCS Đông Dương (1931-1936); Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương (1937-1939); Đoàn Thanh niên Phản đế Đông Dương (1939-1941); Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam (1941-1956); Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam (1956-1970); Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh (1970-1976); và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (từ năm 1976 đến nay).
Ngày 26/3 không chỉ là một ngày lễ kỷ niệm mà còn là ngày để nhìn nhận lại sự trưởng thành của thế hệ thanh niên tương lai trong sự nghiệp phát triển và xây dựng Tổ quốc. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh luôn rèn luyện thi đua, phát huy những truyền thống tốt đẹp của các thế hệ thanh niên đi trước, hết lòng phục vụ nhân dân, trung thành với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sẵn sàng xung phong trong mọi mặt trận khi đất nước cần.
Tháng 3 hàng năm là Tháng Thanh niên, được tổ chức nhằm phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên để tham gia hoạt động vì lợi ích của cộng đồng, xã hội. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tổ chức hoạt động Tháng Thanh niên. Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp có trách nhiệm tạo điều kiện về cơ chế, chính sách, nguồn lực để hỗ trợ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cùng cấp tổ chức hoạt động Tháng Thanh niên.
Có nhiều hoạt động bổ ích, mang ý nghĩa sâu sắc để hưởng ứng ngày thành lập Đoàn được diễn ra trên khắp cả nước bao gồm: kết nạp đoàn viên mới; tổ chức sinh hoạt chủ điểm; tham gia quét dọn, vệ sinh công cộng; hội trại truyền thống; hiến máu nhân đạo; thăm và tặng quà cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách; tổ chức các cuộc thi văn nghệ chào mừng ngày thành lập Đoàn; tổ chức các phong trào thi đua giờ học tốt, tuần học tốt.
