GDP là viết tắt của Gross Domestic Product, hay Tổng sản phẩm quốc nội. GDP là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất trong một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm).
GDP được sử dụng rộng rãi như một thước đo sức khỏe kinh tế của một quốc gia và là một trong những chỉ số quan trọng nhất trong kinh tế vĩ mô. Nó phản ánh quy mô và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. GDP cao hơn thường được coi là dấu hiệu của một nền kinh tế mạnh mẽ, trong khi GDP thấp hoặc giảm có thể cho thấy sự suy thoái kinh tế.
GDP không tính đến các giá trị sản phẩm trung gian, tức là các sản phẩm được sử dụng trong quá trình sản xuất ra sản phẩm cuối cùng. Điều này tránh việc tính toán trùng lặp và đảm bảo rằng GDP chỉ phản ánh giá trị của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất cho tiêu dùng cuối cùng. Ví dụ, giá trị của gỗ được sử dụng để làm bàn ghế sẽ không được tính vào GDP, mà chỉ có giá trị của bàn ghế hoàn chỉnh được tính.
Có ba cách tiếp cận chính để tính toán GDP: phương pháp sản xuất, phương pháp chi tiêu và phương pháp thu nhập.
Phương pháp sản xuất tính GDP bằng tổng giá trị gia tăng của tất cả các ngành kinh tế trong nước. Giá trị gia tăng được tính bằng giá trị sản xuất trừ đi giá trị của hàng hóa và dịch vụ trung gian được sử dụng trong quá trình sản xuất.
Phương pháp chi tiêu tính GDP bằng tổng chi tiêu của bốn thành phần chính: tiêu dùng hộ gia đình, đầu tư của doanh nghiệp, chi tiêu chính phủ và xuất khẩu ròng (xuất khẩu trừ nhập khẩu).
Phương pháp thu nhập tính GDP bằng tổng thu nhập của tất cả các yếu tố sản xuất trong nền kinh tế, bao gồm tiền lương, lợi nhuận, tiền thuê và lãi.
Ba phương pháp này về lý thuyết sẽ cho ra cùng một kết quả GDP. Tuy nhiên, trong thực tế, do sai số thống kê và các yếu tố khác, có thể có sự khác biệt nhỏ giữa các kết quả tính toán theo ba phương pháp.
GDP được tính toán theo cả giá hiện hành và giá so sánh. GDP theo giá hiện hành phản ánh giá trị sản xuất theo giá thị trường hiện tại, trong khi GDP theo giá so sánh được điều chỉnh theo lạm phát để loại bỏ ảnh hưởng của sự thay đổi giá cả. GDP theo giá so sánh cho phép so sánh chính xác hơn về sản lượng kinh tế giữa các thời kỳ khác nhau.
Tốc độ tăng trưởng GDP là tỷ lệ phần trăm thay đổi của GDP theo thời gian, thường được tính hàng năm hoặc hàng quý. Tốc độ tăng trưởng GDP dương cho thấy nền kinh tế đang mở rộng, trong khi tốc độ tăng trưởng GDP âm cho thấy nền kinh tế đang suy thoái. Tốc độ tăng trưởng GDP là một chỉ số quan trọng về hiệu suất kinh tế của một quốc gia.
