Mã Morse, hay còn được gọi là Mộc – xẻ, là một hệ thống mã hóa các ký tự và cho phép người dùng gửi các tin nhắn với dạng một chuỗi xung điện cụ thể ngắn, dài, chấm hoặc gạch ngang. Hệ thống này được đặt tên theo nhà phát minh điện báo Samuel Morse. Hiện nay, mã Morse đã mã hóa được bảng chữ cái 26 chữ tiếng Anh, chữ cái Ả Rập, một số chữ cái tiếng Anh khác và các dấu câu hoặc tín hiệu. Tuy nhiên, mã Morse hoàn toàn không có sự phân biệt giữa chữ cái in hoa và chữ cái thường.
Bảng ký tự Morse được biểu hiện với dạng có thể cảm nhận thông qua các giác quan của con người. Cụ thể như sử dụng tay, sóng âm thanh, chân, ánh sáng hoặc các phát âm bằng miệng. Thông thường ký tự Morse sẽ được gửi đến người khác như một tin nhắn hoặc thông điệp cụ thể. Đối với những ai hiểu được ký tự Morse thì mới có thể hiểu được nội dung tin nhắn đó.
Mã Morse là hệ thống mã hóa sử dụng các dấu chấm (.) và dấu gạch ngang (-) để biểu thị các chữ cái, chữ số và dấu câu. Hệ thống này được phát triển vào giữa thế kỷ 19 và có nguồn gốc từ công việc nghiên cứu và phát triển của hai người: Samuel Morse và Alfred Vail.
Samuel Morse, một họa sĩ người Mỹ, được truyền cảm hứng để phát triển mã Morse sau cái chết của vợ ông vào năm 1825. Ông tin rằng cần có một hệ thống liên lạc nhanh hơn và đáng tin cậy hơn để kết nối mọi người với nhau. Alfred Vail, một nhà máy và nhà phát minh, đã hợp tác với Morse để phát triển mã Morse và máy điện báo, thiết bị sử dụng mã để truyền tín hiệu qua đường dây điện. Lịch sử phát triển của bảng ký tự Morse trải qua các cột mốc quan trọng: năm 1832 Morse và Vail phát minh ra ký tự Morse; năm 1838 hệ thống điện báo Morse được giới thiệu lần đầu tiên; cuối thế kỷ 19, ký tự Morse trở thành hệ thống liên lạc quốc tế chính; thế kỷ 20, ký tự Morse được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như hàng hải, hàng không và quân đội.
Mã Morse là hệ thống mã hóa thông tin số sử dụng hai loại tín hiệu khác nhau về thời gian: dấu chấm (.) và dấu gạch ngang (-). Mỗi chữ cái, số và dấu câu được biểu diễn bởi một chuỗi các dấu chấm và dấu gạch ngang riêng biệt.
Để dịch mã Morse, bạn cần nắm rõ các nguyên tắc sau: dấu chấm (.) có thời lượng bằng một đơn vị thời gian; dấu gạch ngang (-) có thời lượng bằng ba đơn vị thời gian; khoảng cách giữa các ký tự trong cùng một từ bằng một đơn vị thời gian; khoảng cách giữa các từ bằng ba đơn vị thời gian; khoảng cách giữa các nhóm chữ cái (chẳng hạn như trong số) bằng bảy đơn vị thời gian. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy bảng ký tự Morse trên internet hoặc trong sách hướng dẫn.
Nếu bạn là một người mới bắt đầu học ký tự Morse thì có thể tham khảo các bước dịch mã Morse dưới đây: ghi lại những từ cần được giải ký tự Morse trên giấy hoặc ghi nhớ trong đầu; sử dụng bảng ký tự Morse rồi tra từng các ký hiệu và nối chúng với nhau; cuối cùng, bạn sẽ được bảng Morse đã được dịch hoặc được gửi thông điệp bằng giấy cho người nhận.
Bạn có thể ứng dụng những âm thanh như còi xe, bật điện, tắt điện để có truyền đạt được thông tin của ký tự Morse.
Để có thể dịch mã Morse một cách chính xác và nhanh chóng thì bạn cần phải lưu ý một số điều: phân biệt dấu chấm và dấu gạch ngang; khoảng cách giữa các ký tự và từ; một số ký tự đặc biệt được mã hóa bằng cách kết hợp dấu chấm và dấu gạch ngang; dịch ký tự Morse đòi hỏi sự tập trung và luyện tập thường xuyên.
Tốc độ dịch ký tự Morse được tính bằng số từ mỗi phút (WPM). Người mới bắt đầu thường có thể dịch ký tự Morse với tốc độ 5-10 WPM. Có nhiều công cụ hỗ trợ dịch ký tự Morse, bao gồm phần mềm và ứng dụng di động.
Nắm vững bảng mã Morse là điều quan trọng đầu tiên. Có nhiều cách để học bảng ký tự Morse, ví dụ như sử dụng thẻ ghi nhớ, sử dụng ứng dụng học ký tự Morse, luyện tập với bảng ký tự Morse.
Ngoài việc học bảng mã Morse, bạn cũng cần tập nghe mã ký tự Morse bằng cách nghe các bản ghi âm mã ký tự Morse, sử dụng phần mềm dịch mã ký tự Morse hoặc tham gia các cuộc trò chuyện mã ký tự Morse.
Sau khi đã học bảng ký tự Morse và tập nghe mã ký tự Morse, bạn cần tập dịch mã ký tự Morse bằng cách dịch các đoạn ký tự Morse đơn giản, dịch các bài hát ký tự Morse hoặc tham gia các cuộc thi dịch ký tự Morse.
Dịch ký tự Morse cần có thời gian và luyện tập. Hãy kiên nhẫn và luyện tập thường xuyên.
Ngày nay bạn hoàn toàn có thể sử dụng những công cụ hỗ trợ để dịch mã Morse một cách nhanh chóng và hiệu quả. Có nhiều công cụ giúp mã hóa ký tự Morse phổ biến hiện nay như: Morse Code Mania, ứng dụng mã ký tự Morse, Người dịch mã ký tự Morse, CW Morse Trainer, Koch Method Online.
