Thuyết âm mưu “thay thế vĩ đại” (The Great Replacement Theory) cho rằng có một âm mưu nhằm làm giảm ảnh hưởng của người da trắng. Những người tin vào thuyết này cho rằng mục tiêu này đang đạt được thông qua việc nhập cư của người không phải da trắng vào các xã hội chủ yếu do người da trắng thống trị, cũng như thông qua tỷ lệ sinh giảm của người da trắng so với các nhóm dân số khác.
Những người theo thuyết âm mưu này có tư tưởng phân biệt chủng tộc tin rằng người Do Thái đứng sau kế hoạch “thay thế” này. Những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng đã hô vang “Các người sẽ không thay thế chúng tôi!” và “Người Do Thái sẽ không thay thế chúng tôi!” tại một cuộc biểu tình ở Charlottesville, Virginia, vào năm 2017.
Một quan điểm phổ biến hơn ở Hoa Kỳ cho rằng Đảng Dân chủ đang khuyến khích nhập cư từ Mỹ Latinh để những cử tri tiềm năng có cùng chí hướng thay thế những người Mỹ “truyền thống”.
Một số người theo thuyết này cực đoan hơn coi những kẻ giết người hàng loạt theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng là “thánh”, ví dụ như vụ thảm sát tại trại hè Na Uy năm 2011, hai vụ xả súng tại nhà thờ Hồi giáo Christchurch, New Zealand, năm 2019, vụ xả súng tại giáo đường Do Thái Pittsburgh năm 2018, và vụ xả súng tại nhà thờ da đen ở Charleston, Nam Carolina, năm 2015.
Những kẻ theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng “thúc đẩy” này tin rằng những thay đổi nhỏ trong xã hội sẽ không đạt được nhiều kết quả, vì vậy lựa chọn duy nhất là phá hủy xã hội.
Bản tuyên ngôn được cho là của kẻ xả súng ở Buffalo và một số phương pháp của hắn cho thấy hắn đã nghiên cứu kỹ kẻ xả súng ở Christchurch, đặc biệt là nỗ lực phát trực tiếp vụ thảm sát của hắn. Theo ảnh chụp màn hình từ buổi phát sóng ở Buffalo, kẻ xả súng đã khắc số 14 trên súng của mình, được cho là viết tắt của một khẩu hiệu 14 từ của những kẻ theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng.
Mặc dù các hình thức phân biệt chủng tộc độc hại hơn bị lên án rộng rãi, các chuyên gia vẫn lo ngại về quan điểm cực đoan đang trở thành xu hướng chủ đạo. Theo một cuộc thăm dò được công bố gần đây, khoảng 1/3 người Mỹ tin rằng đang có một nỗ lực nhằm thay thế người Mỹ sinh ra ở Hoa Kỳ bằng người nhập cư vì mục đích bầu cử.
Nhiều người theo thuyết “thay thế vĩ đại” thường xuyên trò chuyện thông qua các ứng dụng được mã hóa trực tuyến. Họ có xu hướng cẩn thận vì biết mình đang bị theo dõi. Họ rất thông minh và không đưa ra những lời kêu gọi bạo lực công khai.
Đặc biệt, Tucker Carlson, người dẫn chương trình nổi tiếng nhất của Fox News, đã đưa ra những quan điểm sai lệch dễ được một số người da trắng lo ngại về việc mất quyền lực chính trị và xã hội của họ chấp nhận. Ông đã nói trên chương trình của mình vào năm ngoái rằng Đảng Dân chủ đang cố gắng thay thế cử tri hiện tại bằng những người mới, những cử tri ngoan ngoãn hơn từ Thế giới thứ ba.
Một nghiên cứu về chương trình của Carlson trong 5 năm của tờ The New York Times đã tìm thấy 400 trường hợp ông nói về các chính trị gia Đảng Dân chủ và những người khác đang tìm cách buộc thay đổi nhân khẩu học thông qua nhập cư.
