Cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc bằng tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài chính.
Cổ tức là gì và các hình thức chi trả
Theo Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc bằng tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài chính. Một công ty cổ phần chỉ có quyền trả cổ tức cho các cổ đông nếu đáp ứng đủ các nghĩa vụ tài chính và thuế theo quy định pháp luật.
Điều kiện trả cổ tức cho cổ đông
Công ty phải đảm bảo thanh toán đầy đủ các khoản nợ và các nghĩa vụ tài chính khác ngay cả sau khi trả cổ tức. Cổ tức chỉ có thể được trả bằng tiền mặt, cổ phiếu công ty hoặc các tài sản khác theo quy định trong điều khoản thành lập của công ty.
Khoản thanh toán bằng tiền mặt phải được thực hiện bằng đồng Việt Nam và có thể được gửi đến nơi ở của cổ đông bằng séc hoặc lệnh chuyển tiền. Cổ tức cũng có thể được thanh toán bằng phương thức chuyển khoản ngân hàng nếu công ty có đủ thông tin ngân hàng của cổ đông.
Vai trò của Hội đồng quản trị trong việc chi trả cổ tức
Hội đồng quản trị cần lập danh sách các cổ đông được nhận cổ tức, mức cổ tức được trả cho mỗi cổ phần, thời hạn và phương thức trả ít nhất 30 ngày trước mỗi lần trả. Thông báo trả cổ tức phải được gửi bằng kênh xác nhận đến tất cả địa chỉ đã đăng ký của cổ đông ít nhất 15 ngày trước khi trả.
Nếu một cổ đông chuyển nhượng cổ phần vào cuối khoảng thời gian kể từ ngày tạo sổ đăng ký cổ đông đến ngày thanh toán cổ tức, người chuyển nhượng sẽ trở thành người nhận cổ tức của công ty.
Các hình thức chi trả cổ tức
Có ba hình thức chi trả cổ tức chính:
Trả cổ tức bằng tiền mặt
Đây là hình thức phổ biến nhất. Mỗi khoản thanh toán bằng tiền mặt phải được thực hiện bằng đồng Việt Nam và có thể được thanh toán bằng séc, chuyển khoản ngân hàng hoặc chuyển khoản qua bưu điện.
Thanh toán cổ tức bằng cổ phần
Hình thức này thường được áp dụng khi công ty cần giữ lại lợi nhuận để đầu tư phát triển. Với hình thức này, cổ tức trên mỗi cổ phiếu sẽ bằng cổ phiếu chứ không phải bằng tiền.
Thanh toán cổ tức bằng tài sản khác
Hình thức này ít phổ biến hơn hai hình thức trên và tùy thuộc vào điều lệ của mỗi doanh nghiệp.
Cách thức chi trả cổ tức và điều chỉnh giảm giá
Cổ tức bắt buộc phải được thanh toán đầy đủ trong vòng chậm nhất là sáu tháng sau khi kết thúc Đại hội đồng cổ đông thường niên. Hội đồng quản trị sẽ lập danh sách cổ đông đủ điều kiện và xác định số tiền, thời hạn và hình thức trả cho mỗi cổ phần. Thông báo trả cổ tức phải được gửi bằng phương tiện bảo đảm cho cổ đông theo địa chỉ đăng ký trong sổ đăng ký cổ đông ít nhất mười lăm (15) ngày trước ngày trả cổ tức.
Cổ tức được điều chỉnh giảm giá sau khi chia để đảm bảo công bằng giữa người mua và người bán. Việc điều chỉnh này phản ánh giá trị thực của cổ phiếu sau khi đã chi trả cổ tức.
Ưu và nhược điểm của cổ tức
Việc trả cổ tức bằng tiền mặt mang lại cảm giác an toàn cho nhà đầu tư và chứng minh dòng tiền mạnh của công ty. Tuy nhiên, nhược điểm là bị đánh thuế gấp đôi: thuế doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.
Cổ tức bằng cổ phiếu giúp công ty tiết kiệm tiền mặt để tái đầu tư và nhà đầu tư tránh được thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, nhược điểm là cổ phiếu mới phải mất thời gian mới được giao dịch và có thể làm giảm giá trị cổ phiếu hiện có.
